thức duy nhất thôi. Mọi việc đã diễn ra đúng y như ở tòa án. Ở toà án ông
giữ bộ mặt như thế đối với các bị cáo, thì ở đây, các bác sĩ nổi tiếng cũng
giữ vẻ mặt như vậy đối với ông.
Vị bác sĩ nói rằng, cái này và cái nọ chứng tỏ rằng trong người ông có
chuyện này chuyện nọ, nhưng nếu như việc nghiên cứu không khẳng định
cái này và cái nọ ấy, thì phải giả định rằng ông bị bệnh nọ bệnh kia. Nếu
như cho rằng ông bị thế này thì lúc đó v.v… Đối với Ivan Ilich, chỉ có mỗi
một câu hỏi là quan trọng: tình trạng của ông có nguy hiểm hay không?
Nhưng vị bác sĩ không đếm xỉa gì đến câu hỏi không đúng chỗ đó. Theo
quan điểm của bác sĩ đó là câu hỏi phù phiếm và không đáng bàn cãi. Chỉ
còn có việc cân nhắc các khả năng: thận di động, viêm chảy mãn tính, và
bệnh manh tràng. Không có vấn đề về sự sống chết của Ivan Ilich chỉ có sự
tranh cãi giữa thận di động và manh tràng. Và vị bác sĩ giải quyết một cách
suất sắc cuộc tranh cãi đó ngay trước mặt Ivan Ilich; ông thiên về bệnh
manh tràng. Và rào đón thêm rằng nếu như việc thử nước tiểu đưa ra những
chứng cứ mới, thì lúc ấy vấn đề sẽ được xem xét lại. Chính bản thân Ivan
Ilich cũng đã giải quyết một cách xuất sắc đúng như vậy hàng nghìn lần đối
với các bị cáo. Vị bác sĩ cũng đắc ý, vui vẻ đưa ra lười nhận xét tóm tắt
xuất sắc của mình. Từ nhận xét tóm tắt của bác sĩ, Ivan Ilich rút ra kết luận
rằng bệnh tình của mình trầm trọng, đối với bác sĩ và có lẽ đối với mọi
người thì đằng nào cũng thế thôi, còn đối với ông thì gay go. Kết luận đó
làm cho Ivan Ilich bực bội một cách bệnh hoạn, khiến cho ông vô cùng
thương hại mình và hết sức bực bội đối với vị bác sĩ dửng dưng trước vấn
đề quan trọng nhường ấy.
Nhưng ông không nói gì cả, đứng dậy, đặt tiền lên bàn và thở dài, thốt ra:
- Bệnh nhân chúng tôi có lẽ thường hỏi ông những câu hỏi không đúng chỗ.
Nói chung đây có phải là bệnh nguy hiểm hay không?..
Vị bác sĩ nghiêm khắc nheo một mắt nhìn ông qua cặp kính như có ý nói: bị
cáo, nếu như anh không dừng lại trong khuôn khổ những câu hỏi được nêu
lên đối với anh, tôi sẽ phải bắt buộc ra lệnh đuổi anh ra khỏi phòng xử án.
