Nhưng Ivan Ilich vẫn cứ thực hiện đúng những chỉ dẫn của bác sĩ và thời
gian đầu việc thực hiện những chỉ dẫn đó làm ông yên lòng.
Từ khi đi khám về, công việc chủ yếu của Ivan Ilich là làm đúng theo lười
chỉ dẫn của bác sĩ về vệ sinh, uống thuốc và theo dõi cơn đau của mình,
cũng như toàn bộ các chức năng của cơ thể. Bệnh tật và sức khỏa của con
người trở thành mối quan tâm chủ yếu của Ivan Ilich. Khi người ta nói
chuyện với ông về những người có bệnh, về những người chết và những
người đã khỏi bệnh, đặc biệt là khi người ta nói tới bệnh giống bệnh của
ông, ông cố giấu xúc động, chăm chú lắng nghe, hỏi han và vận dụng vào
bệnh của mình.
Cơn đau không giảm, nhưng Ivan Ilich đã cố gắng bắt buộc mình nghĩ rằng
bệnh tình của ông khá hơn. Và ông đã lừa dối được mình khi không có gì
làm cho ông xúc động. Nhưng hễ xảy ra chuyện gì khó chịu với vợ, thất bại
trong công vụ, những ván bài tồi tệ, là ông cảm thấy ngay toàn bộ bệnh tình
trầm trọng của mình. Thường thường ông hy vọng là mình sẽ chỉnh đốn
được ngay tình hình tồi tệ, sẽ đấu tranh cho kỳ đến thắng lợi, ăn to (tiếng
lóng trong bài lá). Bây giờ bất kỳ sự thất bại nào cũ làm cho ông kiệt sức và
đẩy ông tới tuyệt vọng. Ông tự nhủ chỉ mình bắt đầu khấm khá lên và thuốc
bắt đầu có hiệu lực, thế là cái trò bất hạnh đáng nguyền rủa hoặc sự khó
chịu này… Và ông bực tức đối với nỗi bất hạnh hoặc đối với những người
làm ông khó chịu và phiền lòng, ông cảm thấy sự bực tức đó sẽ giết hại
ông, nhưng ông không thể nào kìm mình được. Tưởng như ông phải hiểu rõ
rằng sự bực tức của ông đối với cảnh ngộ và mọi người sẽ làm cho bệnh
ông nặng thêm, và vì vậy ông không nên để tâm tới những chuyện tình cờ
khó chịu; nhưng ông đã suy luận hoàn toàn ngược lại: ông nói rằng ông cần
yên tĩnh, ông theo dõi tất cả những gì phá vỡ sự yên tĩnh đó và bất kỳ sự vi
phạm nào nhỏ nhặt nhất đều làm cho ông tức giận. Ông đọc các sách về y
tế và đến hỏi ý kiến nhiều bác sĩ, những việc đó càng làm cho bệnh tình của
ông tồi tệ hơn. Sự tồi tệ đó diễn ra đều đều khiến cho ông có thể lừa dối
mình, khi so sánh ngày này với ngày khác, ông thấy sự khác nhau ít lắm.
Nhưng khi ông hỏi ý kiến các bác sĩ, lúc ấy ông tưởng như bệnh tình của
