Phedo Petorovich hỏi Ivan Ilich xem ông đã thấy mặt cô đào Xara Berna
chưa. Thoạt đầu Ivan Ilich không hiểu anh ta hỏi gì, sau đó ông nói:
- Chưa, thế anh thấy cô ấy rồi à?
- Rồi ạ, trong vở “Adrienne Lecouvreur”
Praxkovia Phedoropna nói rằng cô đào này đặc biệt xinh đẹp trong vở đó.
Cô con gái phản đối. Họ bắt đầu trò chuyện về vẻ duyên dáng và tính chân
thật trong cách diễn xuất của cô đào hát, - vẫn một điệu chuyện trò ấy,
giống y như mọi khi.
Giữa những câu chuyện, Phedo Petorovich nhìn Ivan Ilich và im bặt. Mọi
người cũng nhìn ông và im bặt. Ivan Ilich đưa cặp mắt long lanh nhìn về
phía trước mặt, rõ ràng là ông bất bình với họ. Phải cứu vãn tình trạng này,
nhưng không tài nào cứu vãn được. Phải làm cách nào đó phá tan sự im
lặng này. Chẳng có ai dám quyết định và mọi người đâm ra lo sợ nhớ bỗng
nhiên vì lẽ gì đó sự dối trá lịch thiệp bị phá tan và sự thật sẽ phơi bày rõ
mồn một trước mắt mọi người. Elidaveta là người đầu tiên quyết định. Cô
phá tan sự im lặng. Cô muốn che giấu điều mọi người cảm thấy, nhưng cô
buột miệng nói ra.
- Ồ, nếu đi thì đến giờ rồi đấy, - cô nói, đưa mắt nhìn đồng hồ, quà tặng của
ông bố, và khẽ kín đáo mỉm cười với chàng thanh niên, chỉ hai người hiểu
được ý nghĩa của nụ cười mỉm đó, rồi cô đứng dậy, tà áo dài sột soạt.
Mọi người đứng dậy, từ biệt ông và đi xem hát.
Khi họ đã ra khỏi phòng, Ivan Ilich tưởng như ông thấy dễ chịu hơn vì
không còn sự dối trá nữa, nó đã ra đi cùng với họ, nhưng cơn đau thì vẫn ở
lại. Vẫn cơn đau ấy, vẫn sự sợ hãi ấy, chúng làm cho mọi chuyện vẫn như
cũ, - chẳng có gì nặng nề hơn, cũng chẳng có gì nhẹ nhõm hơn. Tình hình
ngày ngày tồi tệ.
Phút nọ tiếp phút kia, giờ nọ tiếp giờ kia, thời gian trôi đi, tất cả cứ thế,
triền miên vô tận và cái kết cục không tránh được càng trở nên khủng khiếp
