tri thức luận, một lý thuyết không về lý trí (như Hegel) nhưng về những gì
phi-lý trí của tâm lý con người.
Thế nên, danh tiếng của ông trong lĩnh vực khoa học, đã dần bị vượt ngoài
và đến nay đã bị bỏ qua; nhưng thay vào đó, Freud có thể được nhìn trước
hết và quan trọng nhất - như một con người đã phá vỡ ý tưởng của
Descartes, ý tưởng trong cơ bản là lý thuyết nhị nguyên về con người. Ý
tưởng của Descartes trong cogito ergo sum về một sự thấu hiểu cái-Tôi, khi
hỏi tôi là ai? Đã trả lời là sum res cogitans, là cái tự ngã tự túc, cái-ta của
Descartes, nó tự biết nó cảm thấy như thế nào và tại sao nó cảm thấy như
vậy; nhưng tất cả chỉ là ảo tưởng, Dưới mắt nhìn của Freud, nếu Descartes
(và những người theo ông) không sai lầm, cũng ít nhất thiếu xót. Trong “tôi
suy tưởng nên tôi hiện hữu”, với Descartes, chỗ chúng ta chắc chắn cuối
cùng là ý thức và khiến Descartes tin rằng đã chứng minh được chính ông
hiện hữu vì như một chủ thể suy tưởng, có ý thức hữu thức. Suy tưởng là ý
thức và khi chúng ta suy tưởng chúng ta hoàn toàn hữu thức. Hữu thức của
Descartes không có chỗ hở cho nghi ngờ nữa, và đây là chỗ Freud đánh đổ
Descartes khi nói rằng hữu thức thì không phải là tất cả, cũng không độc lập,
không chắc chắn như chúng ta tưởng. Con người – tạm cho là có một não
thức tinh thần tách biệt với thân xác - không thể biết được tất cả não thức
tinh thần chính mình chỉ với ý thức hữu thức của mình. Freud cho chúng ta
thấy Ego có phần nằm trong vô thức, và trong chúng ta có những tiến trình
suy tưởng – hay đúng hơn những vận động tâm lý - hoàn toàn vô thức, và
chúng tác động mạnh mẽ vào hữu thức. Freud đã chiếu ánh sáng vào não
thức vẫn tưởng sáng sủa minh bạch của Descartes, cho thấy nó vẫn có những
phần u tối, không rõ, không ý thức được.
Ảnh hưởng rất lớn lao nữa của Freud là trong tư tưởng, văn học của thế kỷ
XX, như tóm tắt ở trên, trong mỹ thuật và phim ảnh, và trong tất cả chúng
ta, trong cách mọi người quanh chúng ta suy nghĩ và nói về bản thân mình.
Giờ đây có thể nói, chúng ta đều là những “tín đồ” của Freud, với các lý
