chúng ta là không có tính cá nhân, nói như thế, và nó là đối tượng của luật tự
nhiên.]
Id: (das Es, nghĩa đen trong Anh ngữ là “the it” - “Nó”): có thể gọi là cái
Đó, hay cái Nó - , nhưng “Nó” thì không phải là “Ta”, nên tạm dịch là “cái
Đó”, vì trong cái Đó, như Freud định nghĩa ở trên, có Cái Ta, hay đúng hơn
phần của cái Ta kéo dài và nằm trong cái-Đó và trong trạng thái vô thức, gọi
là cái-Đó vì chúng ta không biết về nó ra sao. Cái-Đó có đấy, biết có nó vì
những liên hệ của nó với cái-Ta và cái-Ta-Lý tưởng, nhưng nó là phần tối
mịt, vô thức, không rõ. Theo dõi Freud, một cách tổng quát, có thể xem cái-
Đó (bản năng sơ khai nguyên thủy) chưa biết mình là ai, chưa phân biệt
trong ngoài – có trước nhất, sau đó mới thành hình cái-Ta (phân biệt
trong/ngoài), và cái-Ta-lý tưởng (thành hình từ những tác động từ bên
ngoài).
Ba từ: Das Ich - das Es - das Über-Ich – đã được dịch sang tiếng Anh là:
ego, it, và superego. Sang tiếng Pháp là: le Moi - le Ça - Le Surmoi (l'idéal
du moi). Hai bản dịch tiếng Anh và Pháp đều được Freud duyệt, nên là
những văn bản tin cậy.
Người Tàu đã dịch là – bản ngã, tự ngã và siêu ngã – tôi nghĩ những từ này
– trừ trường hợp có thêm giải thích dài dòng – nếu hiểu theo nội dung phổ
thông bình thường – chúng sai lạc, không nhiều thì ít, không đúng sát với
nội dung của Freud, sau khi chúng ta đọc những định nghĩa của chính ông.
Nên tôi đề nghị dịch khác đi.
Trong chương sau – Freud giải thích một đối tượng thứ ba là das Über-Ich -
hay “superego”, hay là “ego-ideal” (Ichideal) – vậy chúng ta nếu muốn dịch
sang tiếng Việt – nên dịch là: cái Ta, cái-Đó và cái Ta-Lý-tưởng, trong
trường hợp không muốn dùng những từ của ông vốn đã phổ quát trong Anh
ngữ - ego, id và superego – vốn chúng có một nội dung tâm lý rất “Freud”.
Về phần những từ: ngã, ta hay tôi, nhất là những từ ghép với “ngã”, như tự-
ngã, bản-ngã, chân-ngã, thực-ngã, chúng đều không trọn nghĩa, và lúng túng
