chất triết học siêu hình, có thể so sánh được với élan vital của Bergson, hay
với ý chí của Schopenhauer. Những lý thuyết của ông đã có ảnh hưởng sâu
rộng vượt rất xa tâm lý học, và cũng chính như ông, ông đã mở những thăm
dò, nghiên cứu vừa táo bạo, vừa sáng tạo ra ngoài lĩnh vực hạn hẹp của
phòng điều trị một y sĩ. Trên chiếc ghế sô pha dành cho người bệnh phân
tâm nổi tiếng ở thành Vienna, cuối cùng Freud đã đi đến đặt cả nhân loại
nằm trên đó, hay đúng hơn một con người tiêu biểu cho tất cả chúng ta, nhìn
xuốt lịch sử tiến hóa sinh vật.
1.
Não thức trên vật chất
Từ một lập trường khởi-nguyên-từ-tâm lý (psychogenic) trong tâm lý học,
nghĩa là những triệu chứng bất thường tâm lý có nguyên nhân trong não
thức; nhưng Freud cũng đã là một lý thuyết gia xây dựng lý thuyết của mình
chặt chẽ nhất trên cơ bản sinh học; là một nhà khoa học nghiên cứu ngành
thần kinh, lý thuyết của ông cũng là một lý thuyết dựa trên thuyết Sinh
động-nơ-rô (neurodynamic), có tham vọng giải thích những hành vi ứng của
con người bằng những tiến trình nơ-rô, biết được hay chỉ đoán được, trong
não bộ. Từ đó ông đi đến lý thuyết tất định sinh lý (biological determinism),
tổng quát, chủ trương rằng, tất cả những hành vi ứng của con người có thể
truy ngược về những động lực sinh lý, trong đó có thể ngầm, chúng ta không
biết, và từ đó dẫn đến lý thuyết của ông về những bản năng vô thức
(unconscious instincts). Như ông cho biết, trên những khám phá “đã mở ra
trong Beyond the Pleasure Principle”, trong tập “The Ego and the Id” này,
xuất bản ba năm sau tập trên, ông đi đến lập thuyết, ông gọi là làm “một
tổng hợp hơn là một suy đoán, và xem dường đã có một mục đích tham
vọng. Tuy nhiên, tôi ý thức rằng nó không đi xa hơn những phác thảo thô sơ
nhất, và tôi hoàn toàn hài lòng trong vòng giới hạn đó”.
