thế, tôi vẫn muốn đọc được cụ thể từng chữ, chứ không phải chỉ đoán láng
máng thôi. Xin đừng có ai nghĩ rằng sở dĩ tôi nổi trống với khí thế cách
mạng và đập kính bạo liệt như thế trong buổi đầu gặp gỡ với Cô
Spollenhauer, là do tôi đã thông thạo vần chữ cái. Ồ, không đâu, tôi quá biết
rằng cái trực giác của tôi về kiểu chữ Sütterlin là chưa đủ, rằng tôi thiếu cả
đến những điều sơ đẳng nhất của kiến thức học đường. Chỉ có điều không
may là phương pháp trau dồi kiến thức của Cô Spollenhauer không hấp dẩn
đối với Oskar thôi.
Do đó, khi rời trường Pestalozzi, tôi tuyệt nhiên không hề quyết định
rằng ngày đầu tiên đi học của tôi cũng là ngày cuối cùng, rằng tôi đã chán
ngấy sách, bút cùng những cung cách của các thày, cô giáo. Tuyệt đối
không có thể. Ngay cả khi anh thợ ảnh đang ghi lại hình tôi đễ lưu truyền
hậu thế, tôi đã nghĩ thầm trong bụng: Đấy, mày đang đứng trước một tấm
bảng đen, dưới một dòng chữ chắc là đầy ý nghĩa và có thể báo trước nhiều
điều. Mày có thể dựa vào các mẫu tự mà đoán định dòng chữ ấy và gợi lên
những liên tưởng như biệt giam, tạm giam, quản chế và đem-treo-cổ-cả-
bọn-nó-lên-cùng-một-giá, nhưng mày đâu có đọc được chữ nào. Vậy mà,
mặc dù sự dốt đặc của mày khiến mây mù phủ kín bầu trời, mày vẫn quyết
tâm không bao giờ đặt chân trở lại ngôi trường có thời gian biểu này nữa.
Ôi, Oskar, mày sẽ học vỡ lòng vần chữ cái lớn, nhỏ của mày ở đâu bây giờ?
Thực ra, đối với tôi một vần chữ cái nhỏ cũng là nhiều rồi, nhưng căn cứ
vào cái thực tế rành rành không thể chối cãi là sự tồn tại của những kẻ to
xác tự xưng mình là người lớn, tôi suy ra rằng đã có vần chữ cái nhỏ, ắt
phải có vần chữ cái lớn. Vả chăng, người ta cứ ra rả chứng minh sự tồn tại
của một vần chữ cái lớn và một vần chữ cái nhỏ bằng sách giáo lý lớn và
sách giáo lý nhỏ, bảng cửu chương lớn và bảng cửu chương nhỏ, và trong
những cuộc đi thăm chính thức của các chính khách, tuỳ theo số lượng các
vị quyền chức và các nhà ngoại giao có mặt, mà người ta nói đến nghi lễ
lớn hay nhỏ.
