Cái thành tích ở cửa hiệu kim hoàn đã biến Jan Bronski thành một tên
trộm và mẹ tôi thành kẻ oa trữ một bộ dây chuyền hồng ngọc, đã tạm thời
kết thúc đợt luyện giọng của tôi trước các tủ kính bày những hàng hấp dẫn.
Mẹ tôi trở nên ngoan đạo. Tại sao? Hẳn là việc dan díu với Jan Bronski, bộ
dây chuyền lấy trộm, nỗi đau khổ ngọt ngào của đời một người đàn bà
ngoại tình đã khiến mẹ thèm khát các phép bi tích tôn giáo. Tội lỗi trở thành
thông lệ mới dễ dàng làm sao! Ôi, những ngày thứ năm ấy: hẹn hò trên phố,
gửi bé Oskar ở chỗ Markus, “tập luyện” hăng say một thôi đến thoả mãn ở
phố Thợ mộc, môka và bánh ngọt ở tiệm cà-phê Weitzke, quay lại đón
thằng bé cùng với dăm ba lời tán tụng của Markus kèm theo một gói chỉ tơ
bán với giá gần như là cho không và lại lên chuyến xe điện số 5. Miệng tủm
tỉm mà đầu óc nghĩ tận đâu đâu, mẹ tôi vui thích với quãng đường từ Cửa
Oliva qua Đại lộ Hinderburg, hồ như không để ý thấy Đồng cỏ Tháng Năm
nơi Matzerath diễn tập các buổi sáng chủ nhật. Mẹ thấy ghê cả răng khi đến
đoạn đường vòng qua Cung Thể thao – sao mà cái toà nhà hộp này có thể
xấu xí đến thế ngay sau khi người ta vừa trải qua những giây phút đẹp đẽ! –
một khúc cua nữa rồi kìa, đằng sau hàng cây bụi bặm là trường Conradinum
với những học sinh đội mũ đỏ - thật tuyệt vời nếu như bé Oskar khi mười
hai tuổi rưỡI cũng đội một cái mũ đỏ với một chữ “C” vàng óng, vào năm
thứ nhất trung học, bắt đầu nghiền tiếng La-tinh, ra dáng một học sinh chính
quy của trường Conradinum, một học sinh chuyên cần tuy có lẽ hơi vênh
váo một chút.
Qua cầu chui, khi xe điện tiếp tục tiến về phía Reichskolonie và trường
Helene Lange, những suy nghĩ của Matzerath phu nhân về trường
Conradinum và về những cơ hội vô vọng của Oskar con trai bè tiêu tan dần.
Một vòng cua nữa về phía tay trái, qua Nhà thờ Christ với các gác chuông
hình củ hàng, rồi đến Quảng trường Max-Halbe, chúng tôi xuống ngay
trước cửa hiệu tạp hoá Kaiser. Sau khi liếc nhìn vào tủ kính của kẻ cạnh
tranh, chúng tôi rẽ vào phố Labesweig, đoạn đường vác thánh giá của mẹ.
Lòng ngổn ngang trăm mối: tâm trạng bực bội chớm nở, đứa con dị dạng,
lương tâm cắn rứt, sự nôn nóng muốn bắt đầu làm lại tất cả, giằng xé giữa
