Oskar thấy rất khó có thể tái hiện trên trống của mình tiếng thác khoai tây
ào ào đổ - ngẫu nhiên lại thành một món hời cho mấy tay cáng thương - và
khúc tạp âm có tổ chức tạo nên bởi cái máy đánh trống của Greff. Tuy
nhiên, có lẽ vì cái trống của tôi đã góp phần không nhỏ gợi ý cho Greff dàn
dựng cái chết của mình, nên thi thoảng tôi có thể tấu trên trống một bài thơ-
âm-thanh diễn tả khá trung thành cái chết của Greff. Khi các bạn tôi hoặc gã
y tá Bruno hỏi tên của tấu khúc đó là gì, tôi trả lời: Bảy mươi lăm kí.
Chú thích:
[1] Thành phố Đức, nơi nhạc sĩ thiên tài Richard Wagner (1813-1883) đã
xây dựng một nhà hát opera mẫu mực, khai trương năm 1870 bằng vở
Chiếc nhẫn của Nibelumgen, một trong những kiệt tác của ông. Bayreuth
hiện vẫn là trung tâm quốc tế opera dòng Wagner với những liên hoan hàng
năm đã thành truyền thống.
[2] Thành phố Aó, nơi sinh của nhạc sĩ thiên tài Wolgang Amadeus
Mozar (1756- 1791). Tại dây, hằng năm có Liên hoan quốc tế âm nhạc cổ
điển sáng lập từ năm 1920 để tôn vinh Mozart.
[3] Joseph Paul Goehbels (1897-1945) Bộ trưởng Bộ Tuyên Truyền của
Đức Quốc Xã. Hermann Goering (1893-1946), Bộ trưởng Bộ Không Lực
của Đức Quốc Xã. Cả hai đều là trợ thủ đắc lực của Hiller.
[4] Diego Rodriguez de Silva v Velazquez (hoặc Velasquez), đại danh họa
Tây Ban Nha (1599-1660).
[5] Karl Friedrich Hyeronymus hav Nam tước Von Münchhausen (1720-
1780), sĩ quan Đức phục vụ trong quân dội Nga chống Thổ Nhĩ Kỳ năm
1740 và, với những chuvến phiêu lưu kỳ lạ của mình, đã trở thành nhân vật
nổi tiếng của truyện Những cuộc phiêu lưu của Nam tước Münchhausen.
