Với y, bao giờ cũng là cực này hay cực kia, đầu hay đuôi, chết đuối hay
sa ngã. Y lấy hết thuốc lá của tôi, ném viên trung uý về hưu khỏi cồn cát, ăn
phần cá của tôỉ, dẫn một cô gái nhỏ dành cho Chúa vào bên trong một cái
lô-cốt, và trong khi nàng còn đang bơi ngoài biển, khua bàn chân to cục
mịch phác thảo hàng loạt tranh trong không khí. Thậm chí y còn đặt sẵn tên
và định khổ trước: Nữ Tu Sĩ lúc Triều Dâng, 260cm X 160cm, Nữ Tu Sĩ
Chết Đuối, Nữ Tu sĩ Sa Ngã, Hai Mươi Lăm Nghìn Nữ Tu Sĩ. Nữ Tu Sĩ ở
Trafalgar. Nữ Tu Sĩ Đánh Bại Tử Tước Nelson. Nữ Tu Sĩ Chống Chọi với
Gió. Nữ Tu Sĩ trước Gió. Rất nhiều đen; trắng lem nhem và xanh lạnh.
Cuộc Đổ Bộ hay Man Rợ, Huyền Bí, Chán Ngắt.
Và khi chúng tôi trở về vùng Rhine, Lankes đã thực sự bắt tay vào vẽ
những bức tranh đó, khổ thấp-rộng ngang hoặc cao-hẹp ngang. Y vẽ hàng
loạt nữ tu sĩ, kiếm được một tay lái tranh rất mê tranh nữ tu sĩ, triển lãm bốn
mươi ba bức về đề tài này, bán được mười bảy bức cho các nhà sưu tầm,
doanh nghiệp, bảo tàng và một người Mỹ. Một số nhà phê bình nghệ thuật
thậm chí còn cho là có thể ví y, Lankes, với Picasso.
Chính thành công của Lankes đã thuyết phục tôi phải lục tìm tấm danh
thiếp của Ts Dösch, ông bầu hoà nhạc, bởi lẽ không phải chỉ có nghệ thuật
của Lankes là kêu gào đòi bánh mì. Đã đến lúc Oskar, nghệ sĩ trống lên ba,
cũng phải chuyển những kinh nghiệm thời chiến cũng như thời tiền chiến
thành những đồng tiền vàng loẻng xoẻng của thời hậu chiến.
Chú thích:
[1] Tiếng Pháp: thời đã qua, quá khứ, dĩ vãng.
[2] Hạm đội Tây Ban Nha tấn công Anh Quốc.
[3] Tử tước Horatio Nelson (1758-1805), đô đốc hải quân Anh, một trong
những danh tướng vĩ đại của nước nàv. Chiến công hiển hách nhất của ông
là trận thủy chiến ở mũi biển Trafalgar thuộc bờ biển Tây Nam Tây Ban
