Nhật Bản đã đánh bại được Nga Sa hoàng, hoàn toàn có thể rảnh tay
quay sang đối phó với Trung Quốc.
Nhật Bản cưỡng ép chính phủ Thanh ký kết “Điều ước hội nghị
Trung-Nhật bàn về ba tỉnh phía Đông”. Điều ước này do Ngoại
tướng Nhật Bản Tiểu Thôn Thọ Thái Lang ký kết với đại thần Tổng
lý ban ngoại vụ chính phủ Thanh Dịch Khuông tại Bắc Kinh. Nội
dung chủ yếu là:
1. Chính phủ Thanh thừa nhận những quy định có liên quan đến
ba tỉnh phía Đông trong “Hòa ước Nga Nhật”. Tức: Nga nhượng cho
Nhật Bản vùng tô giới Lữ Thuận Đại Liên, tuyến đường sắt từ
Trường Xuân đến Lữ Thuận cùng các đường nhánh của nó và mọi
quyền lợi có liên quan đến vùng tô giới, tuyến đường sắt nói
trên.
2. Cho phép mở mang các nơi: thành Phượng Hoàng (nay là
Phượng Thành), Liêu Dương, Tân Dân Đồn, Thiết Lĩnh, Thông
Giang Tử (nay là Thông Giang Khẩu), Pháp Khố Môn (nay là Pháp
Khố), Trường Xuân, Cát Lâm, Cáp Nhĩ Tân, Ninh Cổ, Hải Lạp Nhĩ,
Ái Hồn (nay là Ái Huy), Mãn Châu thành thành phố thông thương
với nước ngoài.
3. Cho phép Nhật Bản hoạch định tô giới ở Phụng Thiên, Doanh
Khẩu, An Đông và trực tiếp kinh doanh đường sắt An Phụng.
4. Cho phép Nhật Bản khai thác đẵn cây lấy gỗ rừng ở hữu ngạn
sông Áp Lục...
Triều thần và đại sứ Phong Cương phản đối điều ước mất
quyền nhục nước này, tấu sớ bay về tới tấp như bươm bướm. Cử
nhân, tú tài các tỉnh thỉnh nguyện các đức phủ, tụ tập trước sân đốc
phủ, đau đớn kêu khóc. Từ Hy Thái hậu vẫn bất chấp tất cả mặc
sức tìm vui.