43/71
V
ị
trí.
TTL nằm ở dưới mắt đầu gối ba thốn và cách bờ xương ống chân một thốn (ở
người Việt Nam trung bình, 1 thốn khoảng 1,8cm). Có thể xác định huyệt bằng cách úp
lòng bàn tay trên đầu gối, (bàn tay phải trên đầu gối phải, bàn tay trái trên đầu gối trái),
TTL ở vị trí dưới đầu ngón tay giữa nơi đầu ngón tay giữa chạm vào chân ở phần ngoài
xương ống chân.
Tác dụng.
Tỳ Vị thuộc Thổ. Trong số Ngũ Du huyệt, TTL lại là Thổ huyệt của đường kinh
Túc Dương Minh Vị. Do đó, TTL được gọi là “Thổ trong Thổ”. Theo Đông y, Thổ là
mẹ sinh của vạn vật, là chủ về hậu thiên. Đường kinh Dương Minh lại là đường
kinh “đa khí đa huyết”, chủ về Vệ khí ở phần biểu để giúp cơ thể chống lại ngoại tà. Do
đó, khí hoá mạnh yếu ở huyệt có liên quan mật thiết đến công năng của lục phủ ngũ
tạng, sự thịnh suy trong thân người.
Về mặt cục bộ, TTL dùng để chữa các chứng bệnh ở bộ máy tiêu hoá như viêm
dạ dày, ruột, ăn uống khó tiêu hoặc cải thiện việc lưu thông khí huyết ở chi dưới, ở
vùng khớp gối. Liên quan đến công năng tăng cường sinh lực, cải thiện việc lưu thông
khí huyết toàn thân, gia tăng tuần hoàn ngoại biên, TTL cũng hữu dụng trong các chứng
suy nhược thần kinh, kích ngất, suyễn, dị ứng, cao huyết áp, đặc biệt là giúp tăng cường
hệ miễn dịch đề phòng chống bệnh tật.
Những nghiên cứu ở Trường Đại học Quân y Trung Quốc và Viện Y học Bắc
kinh đã cho biết châm vào TTL làm gia tăng khả năng thực bào của tế bào bạch cầu. Độ
tăng cao nhất sau 24 giờ. Khả năng nầy kéo dài đến khoảng 48 giờ sau. Dưỡng sinh
phương Đông thường nhắc đến câu nói “Tam lý cứu bất tuyệt, nhất thiết tai bệnh
tức”. Ý muốn nói thực hành cứu huyệt TTL đều đặn sẽ tránh được những tai ương về
bệnh tật. Truyền thuyết về huyệt TTL có nhắc đến câu chuyện 1 gia đình ở Nhật đều thọ
hơn 200 tuổi nhờ cứu huyệt TTL đều đặn từ mồng 1 đến mống 8 hàng tháng.
Nói chung, Tỳ chủ hậu thiên, Tỳ năng sinh huyết. Ăn uống ngon miệng tất khí
huyết sẽ được dồi dào, con người dễ sinh thoải maí, tay chân linh hoạt, sức đề kháng
cũng gia tăng. Do đó, kích hoạt TTL thường là 1 biện pháp dưỡng sinh với nhiều ý
nghĩa, tăng cường sự lưu thông khí huyết, gia tăng hệ miễn dịch và kéo dài tuổi thọ.
Thực hành.
- Cứu bằng điếu ngải: Ngải cứu khô tán vụn, dùng giấy bản cuốn thành điều ngải bằng
ngón tay. Khi cứu thì châm lửa hơ trên huyệt, điều chỉnh để độ nóng vừa chịu được,
cứu từ 3 đến 5 phút. Khi chữa những bệnh suy nhược, hư hàn, có thể cứu lâu hơn đến
khi toàn thân có cảm giác nóng ấm.
- Cứu cách gừng, cách tỏi: Gừng tươi hoặc tỏi tươi thái lát mỏng đặt lên huyệt, dùng
một nhúm nhỏ ngải nhung, ấn ép thành hình quả núi trên lát gừng hoặc lát tỏi rồi châm
lửa cho cháy dần.
- Bấm huyệt: Ngồi trên ghế chân chạm đất hoặc ngồi trên phản và co chân ở góc độ vừa
phải sao cho việc dây ấn vào huỵệt đạt đựơc lực mạnh nhất. Tập trung sức chú ý khi
day ấn huyệt. Tay phải day bấm chân phải, tay trái day bấm chân trái. Định vị vùng
huyệt. Đặt 4 ngón tay thường bọc phía sau chân, ngón tay cái cong lại, chỉa gần thẳng
góc với mặt huyệt và day liên tục khoảng 3 phút. Mỗi ngày có thể làm 2 hoặc 3 lần.
