như các vị cha ông của mình, với hai người bạn đồng hành thủy
chung là sự nhục mạ và lòng nhẫn nhịn.
Sau khi Dukhi Mochi bước sang tuổi mười tám không lâu, bố
mẹ cưới cho anh một cô gái Chamaar tên là Roopa, lúc ấy mới
mười bốn tuổi. Trong sáu năm đầu về ở với anh, chị sinh được
ba đứa con gái. Không đứa nào sống quá vài tháng.
Rồi họ có một đứa con trai, cả nhà mừng không để đâu cho
hết. Thằng bé được đặt tên là Ishvar, và Roopa chăm chút nó với
nhiệt tâm và lòng sùng kính đặc biệt mà chị đã học được là chỉ
dành riêng cho con trai. Chị cố xoay xở đủ đường, sao cho thằng
bé không bao giờ phải thiếu ăn. Bản thân chị phải nhịn đói đã
đành–ấy là lẽ đương nhiên, ngày thường chị vẫn nhịn để Dukhi
có cái bỏ mồm. Nhưng vì con, chị không ngại cả đi ăn trộm. Và
chị không biết một bà mẹ nào lại không liều lĩnh làm chuyện
tương tự vì con trai mình.
Sau khi sữa cạn, Roopa bắt đầu mở những chuyến viếng đêm
tới lũ bò của các nhà địa chủ. Đợi chồng con ngủ say, tầm giữa
nửa đêm và lúc gà gáy, chị rón rén rời khỏi lều, tay cắp chiếc
bình đồng. Con đường mòn tối đen như mực, nhưng chị bước đi
không mảy may vấp váp nhờ đã ghi nhớ rất rõ buổi ban ngày,
cũng bởi mang đèn theo thì quá nguy hiểm. Bóng tối quét lên
má chị như một cái mạng nhện. Đôi khi, đó là mạng nhện thật.
Ở mỗi con bò, chị chỉ dám vắt một tí sữa; làm thế, chủ bò sẽ
không phát hiện ra sự hao hụt. Sáng ra, nhìn thấy sữa, Dukhi
hiểu ngay. Có những lúc, anh tỉnh dậy giữa đêm, đúng lúc vợ
đang lẻn đi. Anh không nói năng gì, chỉ nằm run cầm cập chờ
đến khi vợ về. Anh cứ nhấp nhổm không biết có nên giành đi
thay vợ không.
