hiểu ra; ông ta là giám thị trong trường; còn tôi là đàn bà. Đây là
thảm cỏ xanh, đằng kia là lối đi. Chỉ có các giảng sư và học giả mới
được phép giẫm chân lên thảm cỏ; còn lối đi trải sỏi là dành cho tôi.
Những ý tưởng đó chạy vụt qua trí óc tôi. Ngay khi tôi đổi hướng
bước về phía lối đi, hai cánh tay ông giám thị cũng thư thả buông
xuống, sắc mặt trở lại bình thường, và mặc dù đi bộ trên cỏ êm ái
hơn đá sỏi, tôi thấy chẳng việc gì phải làm to chuyện. Lời kiện cáo
duy nhất tôi có thể đem ra chống đối các vị giảng sư và học giả của
trường đại học là để bảo vệ thảm cỏ của họ, một chuyện không thay
đổi suốt ba trăm năm nay, họ đã khiến con cá nhỏ của tôi lặn mất
tăm.
Giờ đây, tôi không thể nào nhớ nổi ý tưởng gì đã khiến tôi cả gan
vi phạm điều cấm kị trong khuôn viên trường như thế. Lòng bình an
như đám mây hạ thế từ thiên đàng, bởi nếu có lòng bình an ở nơi
nào đó thì chắc nó phải ngự trị nơi khoảng sân tứ giác của Oxbridge
một buổi sáng tháng Mười đẹp trời. Tản bộ xuyên qua những học
viện, những dinh thự cổ xưa, cái xù xì của thực tại dường như bay
biến; thân thể như được bao phủ bởi cái tủ kính kì diệu không âm
thanh nào xuyên qua nổi, và tâm trí không bị nhiễu loạn bởi bất kì sự
tác động nào của thực tại (ngoại trừ người ta lại vi phạm giẫm chân
lên bãi cỏ), tự do an định với bất kì suy nghiệm nào hài hòa với thời
khắc lúc đó. Tình cờ, vài mảnh vụn trong trí nhớ về vài bài tiểu luận
cũ nào đó viết về chuyến trở lại thăm Oxbridge trong kì nghỉ hè dài
hạn khiến tôi chạnh nhớ đến Charles Lamb
Thackery
nói, đặt lá thư của Lamb lên trán. Thật thế, trong số
những người đã mất (ý nghĩ nào đến với tôi, tôi sẽ chia sẻ với các
bạn), Lamb là một trong những người đồng điệu nhất; người mà
người ta có thể hỏi, “Hãy cho tôi biết cách nào ông viết được những
tiểu luận đó?” Bởi tôi cho là tiểu luận của ông còn vượt trội hơn cả
của Max Beerbohm
với tất cả sự toàn bích, nhờ cái chớp nhoáng
hoang dại của tưởng tượng, nhờ thiên tài như ánh chớp hiển lộ ngay
giữa các tác phẩm, để lại tì vết và sự bất toàn, nhưng lại lấp lánh
