chất thơ. Thế rồi, cách đây chừng trăm năm, Lamb đã về Oxbridge.
Chắc chắn ông có viết một tiểu luận - tôi quên mất nhan đề bài viết -
về bản thảo một bài thơ của Milton
mà ông tận mắt trông thấy
ngay tại nơi đây. Có lẽ đó là bài Lycidas
, và Lamb viết ông đã bị
sốc như thế nào khi nghĩ có thể nào mỗi từ trong bài thơ, bất kì từ
nào, có khả năng là một từ khác hay không. Ý tưởng Milton biến hóa
từ ngữ trong bài thơ, với ông, giống như hành động phạm thượng.
Điều này khiến tôi nhớ tôi cũng hay giải khuây với bài Lycidas bằng
cách đoán từ nào có thể bị Milton sửa đổi và tại sao. Rồi tôi nhớ
thêm điều nữa là chính bản thảo bài thơ đó, bản Lamb tận mắt nhìn
thấy, nằm cách đây chỉ vài trăm thước, người ta có thể đi theo bước
chân của Lamb băng ngang khoảng sân tứ giác để vào cái thư viện
danh tiếng nơi tàng trữ bảo vật quý giá đó. Hơn nữa, tôi cũng nhớ
thêm, trong lúc tôi chuẩn bị thực hiện kế hoạch này, cũng chính tại
thư viện này lưu trữ bản thảo tác phẩm Esmond
của Thackery.
Giới phê bình thường nói Esmond là tiểu thuyết toàn bích nhất của
Thackery. Nhưng sự mô phỏng văn phong, bắt chước văn phong thế
kỷ XVIII, chính là trở ngại của tác phẩm, tôi nhớ như vậy; ngoại trừ
trường hợp văn phong thể kỷ XVIII là tự nhiên với Thackery - một
dữ kiện người ta có thể minh chứng bằng cách xem xét bản thảo và
tận mắt nhìn thấy những sửa chữa đó giúp ích cho văn phong hay ý
nghĩa. Nhưng rồi người ta lại phải quy định cái gì là văn phong, cái
gì là ý nghĩa, một câu hỏi mà - nhưng tôi đã đến sát cửa thư viện rồi.
Chắc tôi có mở cửa, bởi ngay lập tức xuất hiện, như một thiên thần
bảo hộ chặn đường với cái áo choàng đen phất phới chứ không phải
đôi cánh trắng, người đàn ông lịch sự, mái tóc bạc trắng từ tốn cất
giọng trầm trầm bảo tôi, trong lúc vẫy tôi lại, là phụ nữ chỉ được
phép đặt chân vào thư viện khi nào có giảng sư đại học đi kèm hoặc
trong tay có thư giới thiệu.
Việc bị một người đàn bà nguyền rủa là chuyện hoàn toàn không
đáng quan tâm đối với một thư viện danh tiếng. Đường bệ và trầm
tĩnh, với tất cả những bảo vật quý giá nằm yên ổn an toàn trong
