này, bởi nếu người ta không được giáo dục từ trường đại học, những
thuật ngữ triết học dễ khiến người ta phạm phải sai lầm. Từ “hiện
thực” có ý nghĩa gì? Nó là cái gì rất không đáng tin cậy, rất bấp bênh
- lúc thấy nó trên con đường bụi bặm, lúc thấy nó trên mảnh báo
ngoài đường phố, lúc nó lại nằm trên cây thủy tiên tắm ánh nắng
mặt trời. Nó soi tỏ nhóm người trong gian phòng và đóng dấu lời
nói ngẫu nhiên nào đó. Nó khiến người ta choáng ngợp trong lúc đi
bộ về nhà dưới những vì sao, nó khiến thế giới của sự im lặng tồn tại
thật hơn cả thế giới của tiếng nói - và rồi nó lại hiện ra là chiếc xe
buýt gầm rú giữa quảng trường Pacadilly. Thi thoảng, nó trú ngụ
dưới dạng thể thật xa vời khiến chúng ta không rõ bản chất của nó là
gì. Nhưng va chạm vào cái gì, nó biến cái đó thành cố định, vĩnh
viễn. Nó là cái còn lại khi người ta ném phần bì vỏ bên ngoài trong
ngày qua bờ giậu; nó là cái gì còn lại của dĩ vãng, của tình yêu và
lòng oán ghét. Tôi nghĩ nhà văn, hơn ai hết, là kẻ có cơ hội sống với
hiện thực này. Công việc của hắn là đi tìm, nhặt nhạnh và truyền đạt
nó đến tất cả chúng ta. Do đó, chí ít, tôi có thể có những suy luận
riêng sau khi đọc Lear, Emma hoặc Đi tìm thời gian đã mất. Những tác
phẩm này để lại trong tâm khảm người ta những cảm giác lạ lùng;
người ta nhìn thấy sự vật mãnh liệt, dữ dội hơn sau khi đọc; cánh
cửa thế giới dường như mở toang và cuộc sống trong đó như mãnh
liệt thêm lên. Đó là những con người nhiều tị hiềm sống trong thù
hằn, xa cách hiện thực; và đó là những con người đáng thương bị bổ
xuống đầu những điều họ không hay biết, mà cũng chẳng để tâm. Vì
thế, khi tôi khuyên các bạn kiếm tiền và có căn phòng riêng, thật ra
là tôi khuyên các bạn nên sống với hiện thực, một đời sống tràn đầy
sinh lực, cho dù các bạn có thể chia sẻ nó với người khác hay không.
Đến đây tôi kết thúc bài nói chuyện, nhưng quy định như một cái
lệ bắt buộc bài diễn văn nào cũng phải chấm dứt với phần kết luận.
Và phần kết bài diễn văn với cử toạ toàn phụ nữ, các bạn sẽ đồng ý,
phải đặc biệt có cái gì đó ngụ tinh thần tán dương và khiến nó trở
nên cao quý. Lẽ ra, tôi phải thành khẩn xin các bạn hãy nhớ lấy trách
