khiêm tốn nhất, cầm lên cuốn sách của Rebecca West
đoạn trong đó rồi kêu lên, “Đúng là tay nữ quyền lếu láo! Bà ta gọi
đàn ông là bọn hợm hĩnh!” Tôi ngạc nhiên lắm - bởi tại sao lại gọi cô
West là “tay nữ quyền lếu láo” trong khi câu nói của cô về giới phái
khác mình tuy không làm mát lòng nhưng rất có khả năng chính
xác? - câu nói của ông không hẳn chỉ là tiếng kêu thất thanh của lòng
tự kiêu bị thương tổn; nó còn là sự phản kháng chống lại cái gì đó đã
dám cả gan đứng lên cản trở quyền hạn tin vào chính mình của ông
ta. Suốt bao thế kỷ, đàn bà phụng sự như là tấm gương soi có năng
lực nhiệm màu và ngoạn mục phản ánh hình ảnh người đàn ông to
gấp hai lần kích thước thật của hắn. Không có năng lực đó, có lẽ mặt
đất vẫn là đầm lầy và rừng rậm. Không ai biết đến vinh quang của
chiến tranh. Chúng ta vẫn nghuệch ngoạc khắc hình hươu nai lên
xương cừu và đổi chác đá lửa với da thú hay những đồ trang sức
giản dị cho trình độ thưởng ngoạn chất phác của chúng ta. Siêu nhân
và Những ngón tay của định mệnh chẳng bao giờ hiện hữu. Nga
hoàng, vua Đức và Áo chẳng bao giờ có vương miện hay để mất
chúng. Bất kì dùng cho mục đích gì trong xã hội văn minh, gương
soi rất thiết yếu cho tất cả những hành động bạo nghiệt lẫn anh
hùng. Đó là lí do vì sao cả Napoleon
lẫn Mussolini đều cương
quyết gán ghép sự thua kém lên đàn bà, bởi nếu không, đàn ông
như họ sẽ thua kém, sẽ ngưng lớn mạnh. Điều đó giải thích phần
nào đàn ông thường cần có đàn bà ở bên. Nó cũng giúp giải thích tại
sao đàn ông hay bồn chồn không yên nếu bị đàn bà chỉ trích; ông
thấy không thể chịu đựng được khi bị bà lên tiếng chê bai cuốn sách
này dở, bức tranh kia kém, hoặc bất kì điều gì khác; và mức độ đau
đớn, tức giận này cao hơn nhiều nếu đem so với trường hợp đàn bà
bị đàn ông chỉ trích tương tự. Bởi ngay lúc bà nói lên sự thật, hình
ảnh trong tấm gương soi co rút lại; và sự sinh tồn sung sức của ông
ngay lập tức sút giảm. Cách nào đây để ông tiếp tục phê phán, đi
khai hóa văn minh cho dân bản xứ, làm luật, viết sách, ăn mặc lịch
sự để đọc diễn văn trong các buổi tiệc tùng, ngoại trừ ít nhất trong
mỗi bữa sáng, bữa tối, ông thấy mình to lớn gấp hai lần kích thước
