Đàn bà tiết hạnh không đời nào viết sách, và bởi thế, Dorothy, con
người nhạy cảm và sầu muộn, đối nghịch với tính tình công nương
Margaret, không hề viết dòng chữ nào. Không thể coi thư từ là tác
phẩm được. Người đàn bà có thể viết thư trong lúc ngồi bên giường
bệnh của cha mình. Bà có thể viết bên đống lửa trong lúc đám đàn
ông trò chuyện và không quấy nhiễu mình. Điều lạ lùng là, tôi nghĩ
trong lúc lật những trang văn của Dorothy, một cô gái sống cô độc
và không được đến trường lại có tài sắp xếp câu văn và tạo hình cho
phong cảnh. Chúng ta hãy nghe cô tung tẩy:
“Sau bữa ăn tối, chúng tôi ngồi nói chuyện văn cho đến lúc có
người đặt câu hỏi về ông B. thì tôi bỏ đi. Suốt ngày trời tôi đọc sách
và làm lụng đến sáu bảy giờ tối mới ngưng tay, tôi bước chân ra
ngoài đến chỗ bãi đất chung gần nhà, nơi có nhiều thiếu nữ trẻ đang
chăn cừu, bò, họ ngồi dưới bóng mát, và hát những bài ca trữ tình
nhẹ nhàng; tôi đến gần họ so sánh tiếng hát và nhan sắc của họ với
cô gái chăn cừu thời cổ tôi đọc được trong sách vở, thì thấy khác biệt
nhiều lắm, nhưng tin tôi đi, tôi nghĩ họ là những người hoàn toàn
ngây thơ, trong trắng. Tôi bắt chuyện với họ và họ bảo tôi chẳng có
gì khiến họ trở thành người hạnh phúc nhất thế gian, nhưng kiến
thức họ chẳng có bao nhiêu, trong câu chuyện họ chỉ biết những
điều tầm thường nhất. Một cô nhìn quanh quất thấy chú bò của
mình xổng chạy xuống ruộng ngô, thế là tất cả đứng lên ùa chạy
theo, như thể gót chân họ có gắn đôi cánh. Đầu óc tôi cũng chẳng
được lanh lợi gì và khi thấy họ lùa bò về chuồng, tôi nghĩ cũng đến
lúc tôi ra về, tôi ra vườn nơi có dòng sông nhỏ và tôi đến ngồi bên bờ
sông ước gì có anh ngồi kề bên…”
Đọc qua, người ta không thể không nghĩ cô có phong cách một
nhà văn. Nhưng “nếu bị mất ngủ cả nửa tháng trời tôi cũng chẳng
làm vậy” - người ta có thể đo lường được những đối lực cản trở
người đàn bà viết văn khi người ta nhận ra rằng ngay cả người đàn
bà có năng khiếu viết cũng phải buộc mình tin rằng viết sách đồng
nghĩa với sự lố bịch, thậm chí nó đồng nghĩa với tình trạng rối loạn
