đại học. Trong tình trạng khó xử này tôi phải làm gì? Và tôi lại nhìn
lên kệ sách. Hết cuốn này sang cuốn kia tiểu sử của Johnson, Goethe,
Carlyle, Sterne, Cowper
, Shelley
, Voltaire
, Browning và
nhiều nhân tài khác. Đầu óc tôi lại nghĩ đến tất cả những vĩ nhân
này, họ là người, và bởi những duyên do khác nhau, một hôm có
người đàn bà hâm mộ tìm đến chung sống với họ, giao phó cả cuộc
đời mình cho họ, làm tình với họ, viết về họ, đặt hết lòng tin vào họ;
vậy mà những tình cảm sâu đậm như thế chỉ được miêu tả như là sự
phụ thuộc qua lại nào đó. Tôi không khẳng định tất cả những quan
hệ này là những mối tình tuyệt đối cao thượng, và Sir William
Joynson Hicks
có lẽ sẽ phản đối. Nhưng chúng ta sẽ hiểu sai các
vĩ nhân này nhiều lắm nếu khăng khăng bảo họ chẳng được gì từ
những mối tình đó ngoài giây phút êm đềm, sự tự ái được vuốt ve
bởi những lời tâng bốc hoặc khoái cảm thể xác. Hiển nhiên, kẻ cùng
giới chẳng thể nào đem đến cho họ những điều này; và có lẽ chẳng
có gì hấp tấp nếu chúng ta định nghĩa xa hơn nữa mà không cần
trích dẫn những từ ngữ kêu như chuông đồng của thi sĩ, đó là, năng
lực sáng tạo được kích thích và đổi mới hay không là do món quà
tặng của người khác phái đem đến. Tôi hình dung ông mở cửa
phòng khách hoặc nhà trẻ và bắt gặp nàng cùng bầy con hay với tấm
vải thêu trên đùi - và dù là gì chăng nữa thì trọng tâm sự khác biệt
giữa hai hệ đời sống, sự tương phản giữa thế giới này và thế giới của
riêng ông, có thể là tòa án hay Thứ dân Nghị viện, ngay lập tức làm
mới và tiếp thêm cái năng lực sáng tạo trong ông; tiếp theo đó, thậm
chí chỉ cần trao đổi vài câu nói bâng quơ, những quan điểm tự nhiên
khác nhau như những ý tưởng khô hạn bỗng một lần nữa trở nên
mỡ màu; và sự kiến tạo hình ảnh nàng trong môi trường khác, thôi
thúc năng lực sáng tạo trong ông tiếp tục viết tiếp truyện dở dang,
và đầu ông bỗng bật lên câu văn hay cảnh tượng ông không nghĩ ra
lúc đội mũ vào thăm nàng. Mỗi ông Johnson đều có một nàng
Thrale, ông không muốn mất nàng bởi những lí do này, rồi khi
Thrale lập gia đình với thầy dạy nhạc người Ý, Johnson tức giận và
chán chường đến cuồng điên, chẳng phải bởi ông tiếc nhớ những
