đầu, ngựa mọc sừng mới cho về. Xem nguyên tác bằng chữ Hán trong Thơ
Tùng Thiện Vương (sách đã dẫn, tr. 51). Cũng theo sách này thì bài thơ
không được in trong Thương Sơn thi tập. Sở dĩ tồn tại là vì trước đó nó đã
được đưa vào tập Phong nhã thống biên do vua Tự Đức sai soạn để tặng
cho sứ bộ nhà Thanh.
[7] Nguyễn Văn Siêu (1795-1872) và Cao Bá Quát đã được vua Tự Đức
khen ngợi qua câu thơ: Văn như Siêu Quát vô tiền Hán, có nghĩa văn như
ông Siêu và ông Quát, thì đến văn đời Tiền Hán cũng không có giá trị gì.
Xem nguyên văn bài thơ chữ Hán trong sách Từ điển nhân vật Việt Nam do
Nguyễn Q. Thắng và Nguyễn Bá Thế biên soạn (Nxb KHXH, Hà Nội,
1992, tr. 68).
[8] Chép theo Thơ văn Phan Bội Châu. Nxb Văn học (do Chương Thâu
biên soạn & giới thiệu), 1985, tr. 285.
Sách tham khảo chính:
-Dương Quảng Hàm, Việt Nam văn học sử yếu. Trung tâm học liệu xuất
bản, Sài Gòn, 1968.
-Phạm Thế Ngũ, Việt Nam Văn học giản ước tân biên (quyển trung). Quốc
học tùng thư, Sài Gòn, 1963.
-Thanh Lãng, Bảng lược đồ văn học Việt Nam (quyển thượng). Nxb Trình
bày, không ghi năm xuất bản.
-Nhiều người soạn, Từ điển Văn học (bộ mới, mục từ do Nguyễn Lộc
soạn). NXb Thế giới, 2004.
-Nhiều người soạn, Thơ văn Cao Bá Quát. Nxb Văn học, 1984.
-Xuân Diệu, Các nhà thơ cổ điển Việt Nam (tập 2). Nxb Văn học, 1987.
