Trong số những người Do Thái có ảnh hưởng nhất trở về
Jerusalem từ Babylon có Ezra [480 TCN - 440 TCN]. Ezra là một
thầy tế lễ đã mang theo mình một bản Sách Thánh mà ông dùng để
đọc cho các công dân thành Jerusalem đang được xây dựng lại. Ezra
được cho là đã tiến hành qui điển hóa những cuốn sách được coi là
lời vàng ngọc của Thượng Đế. Nên nhớ rằng người Do Thái được
biết không những là một dân tộc của Lề luật mà còn là một dân tộc
hình thành xung quanh một quyển kinh. Vì thế công việc qui điển
hóa này của Ezra có ý nghĩa rất quan trọng. Từ lúc này, người Do
Thái tin rằng Thượng Đế không nói qua các tiên tri nữa mà nói qua
sách của Ngài.
…Tiếp theo sau sự thống trị của Ba Tư vào thế kỷ 5 TCN,
Canaan liên tục đổi chủ qua Macedonia, rồi quốc gia Ai Cập của họ
Ptolemy và Syria của họ Seleucus. Khi người của đế quốc Seleucid
áp đặt nhiều biện pháp nhằm đàn áp tôn giáo và việc thực hành tôn
giáo của người Do Thái, một cuộc khởi nghĩa của người Do Thái đã nổ
ra vào năm 166 TCN dưới sự lãnh đạo của Maccabees (Hasmoneans).
Một vương quốc Do Thái độc lập đã được thành lập dưới sự trị vì của
các vua Do Thái triều đại Hasmoneans [140 TCN - 37 TCN], và kéo
dài khoảng 80 năm.
THỜI KỲ NƯỚC NGOÀI CAI TRỊ [60
TCN - 1948]
Đây là thời kỳ lưu lạc và bươn chải của dân Do Thái, kéo dài gần
2000 năm từ thế kỷ 1 cho tới thế kỷ 19.
Từ năm 60 trở đi, vương quốc Hasmoneans bị suy yếu bởi các
mâu thuẫn bên trong và dần rơi vào sự thống trị của người La Mã.
Cuối thế kỷ thứ nhất, vào năm 66, mâu thuẫn giữa người Do Thái
