khác nhau là đồng nhất: đời sống của người Do Thái thời Trung cổ
ở
Tây Ban Nha và tại các vùng đất Ashkenazi ở Đức rất khác nhau ở
nhiều góc độ. Dù sao, trong 2.000 năm qua, những giả định văn hóa
và ý thức hệ tư tưởng tôn giáo chung đã trở thành một nền tảng tâm
linh vững chắc thống nhất người Do Thái trên toàn thế giới.
… và từ góc độ thế tục
Ý thức hệ tư tưởng tôn giáo cứng rắn trình bày trên đây bắt
đầu bị phá vỡ trong các tập thể người Do Thái châu Âu từ thời
điểmHaskalah (Jewish Enlightenment – Phong trào Khai sáng Do
Thái), có gốc gác có thể được truy nguyên từ cuối thế kỷ 18.
Haskalah là một phong trào trí thức Do Thái ở châu Âu kéo dài từ
khoảng thập niên 1770 đến thập niên 1880, lấy cảm hứng từ Phong
trào Khai sáng châu Âu (European Enlightenment) pha trộn với
những đặc trưng của người Do Thái. Theo nghĩa đen, Haskalah có
nguồn gốc từ “sekhel” trong tiếng Hebrew, có nghĩa là “suy luận”
hay “trí thức”. Nó khuyến khích người Do Thái học các môn học
thế tục, ngôn ngữ châu Âu và tiếng Do Thái, và tham gia vào các
lĩnh vực như nông nghiệp, thủ công mỹ nghệ, nghệ thuật và khoa học.
Do Thái giáo Thế tục (Secular Judaism) (hay nói cách khác làPhong
trào Thế tục của người Do Thái – Jewish Secularism), xuất phát từ
triết lý của Moses Mendelssohn
, chính là phát sinh từ Phong trào
Haskalah và được dẫn dắt bởi các giá trị của sự khai sáng. Thuật ngữ
“Do Thái giáo Thế tục” ám chỉ những người Do Thái tự nhận mình là
thế tục, ở đây thuật ngữ “thế tục” – ngược với “tôn giáo” – được
hiểu như là một sự thờ ơ, từ chối hay bác bỏ tôn giáo, nôm na là
không thực hành bất kỳ một tôn giáo nào. Hiện tại số người Do
Thái nhận mình là thế tục chiếm khoảng 50% tổng số người Do
Thái trên toàn thế giới. Trong tập thể những người Do Thái thế tục,
những ngày lễ Do Thái truyền thống có thể được tổ chức như những
