Còn hơn là lại chui qua những vòm cửa ấy, là trở lại những lớp học ấy,
và nhận những vuốt ve của bọn hủ lậu ấy, tôi ưng, trong cái sân giống như
một đấu trường kia, vật nhau với một con gấu, đương đầu với một con bò
mộng đang cơn điên, thậm chí phạm một tội ác để đi ngồi tù! Ôi! Nói thật,
đúng như thế!
(Tôi nhận ra những phố lụp xụp ấy, với những bức tường long lở, vàng
khè, nó giống như những tảng phomát Rôckơfo mốc đang đổ sụp. Các giáo
sư sẵn lòng ở những nơi có bộ mặt phomát lâu ngày ấy. Ông giáo dạy toán
các lớp nhỏ ngày xưa đã ở một xó tồi tàn như vậy. Một con người gớm
ghiếc, chân thọt, lông lá, bẩn như chiếc lược và lỗ mũi bị nhiệt vì hút thuốc
lúc nào cũng đỏ như mũi ngựa! Thầy tôi dạo ấy cho ông ta vay một số tiền
mà ông không trả. Người ta cho tôi đến học ông để trừ nợ. Những giờ phút
tôi ở đấy mới kinh khùng làm sao! Cái nhà ông lông lá ấy, ông ta đã dạy tôi
lý thuyết số học!
Lý thuyết, nó là cái quái gì! Chẳng phải tôi còn nhỏ quá hay sao? Tôi
mới mười bốn tuổi! Tôi muốn biết người ta làm như thế nào, có vậy thôi!
Tôi không cần biết tại sao lại như thế? Tôi sẽ không bao giờ hiểu nổi, đầu
tôi đến nổ vì theo dõi những điều ông nói. Tôi không muốn đầu tôi nổ…
Mẹ tôi rất hài lòng vì tôi chán đến chết. Ví bằng đó là một trò vui thì
dù chỉ mất hai mươi xu cũng chẳng có.
- Lần trước con chán lắm phải không?
- Ồ vâng!
Mẹ tôi có vẻ thích chí – Thế chứ! thằng kiết xác cũng chẳng ăn không
của ta tất cả! Hắn làm rầy thằng Jăc đến gớm.
Cuối cùng tôi cũng thuộc làu lý thuyết của ông! Ông đã hài lòng chưa?
Tôi thuộc từng chữ một như ở trong quân đội, nhưng tôi không biết làm
tính. Khi nào tính nhân có những con số không, tôi đã lúng túng lắm rồi.
Nhưng đến tính chia thì tôi chịu chết!
- Ông ta còn nợ ít ra mười phơrăng nữa, con ạ, mẹ tôi kêu lên.
