Quả là tôi đã lắc đầu và tôi nói: “Không bao giờ!”
Tôi rất muốn đi làm công nhật, đi làm thuê như một con ngựa, nhưng
tôi không muốn khoác cái áo giám thị. Tôi đã trông thấy thầy tôi khổ sở
nhiều quá rồi. Tôi không muốn bị xích vào cái cảnh đọa đầy ấy. Ngủ ở
buồng ngủ chung, chịu nhịn viên hiệu trưởng, đến lượt mình hành hạ đám
học trò, để chúng khỏi hành hạ mình! Không.
Tôi cảm ơn ông Fiêcmanh; vả chăng tôi từ biệt ông ta với ý nghĩ rằng
hoặc ông lầm, hoặc ông định đánh lừa tôi.
Tôi gõ cửa những nơi khác… Tôi sẽ tới Belaghê, Matxanh, Jôfrê,
Bacbê hoặc Fava và tôi sẽ nói với họ:
- Tôi chỉ cần kiếm ba mươi phơrăng một tháng; tôi sẽ dạy cho các ông
ba tiếng, hai tiếng một ngày để lấy ba mươi phơrăng - tôi giỏi tiếng la-tinh,
rồi các ông xem! Hãy thử tôi, ra thử cho tôi làm một bài dịch, một diễn văn,
một bài thơ…
Tôi bắt đầu từ Belaghê.
Ông ta điều khiển một ký túc xá lớn ở phố Pêpinie và đưa học sinh
vào trường Bônapactơ. Tôi tự giới thiệu là cựu học sinh“Bônapactơ”.
ANH CÒN TRẺ QUÁ
Ông Bơnoazê bảo là tôi già quá!
“Anh còn trẻ quá, ông Belaghê nhắc lại; phải tốt nghiệp Trường cao
đẳng sư phạm mới được! Nếu lớn tuổi hơn, đã được mọi người biết tiếng,
có người giới thiệu và tóc đã hoa râm, thì tôi chẳng từ chối!… Có những
tay kỳ cựu kiếm được, không phải ba mươi phơrăng một tháng, mà là ba
trăm, bốn trăm nữa có khi! Họ chẳng phải tú tài; nhưng họ có một phong
cách mà ai cũng biết, người ta biết họ thành thạo môn bắt học trò nhai bài:
Đó là điều lão Fiêcmanh đã nói với tôi!
Tôi già quá đối với số người này, trẻ quá đối với số người khác.
