thình lình nhận ra mình: một bộ mặt nhợt nhạt trên một chân trời khắc khổ
và buồn bã như sân một nhà tù.
Cái im lặng thật kinh khủng và hơi lạnh thấm vào anh: người ta cảm
thấy da căng lên và thái dương thắt lại. Cảnh bình minh có những ngón tay
hồng mà các thi sĩ thường nói đến ấy chụp lên mặt anh một chiếc mặt nạ
bẩn thỉu, và rốt cuộc hai bản chân vấy cả bùn lẫn máu… Anh có dáng điệu
một kẻ ăn mày và một người què cụt.
Tôi gặp những người không nhà không cửa, đang cúi đầu lê bước; tôi
tìm ra những kẻ nằm dài như ruồi chết trên các bậc thềm trắng như đá mộ.
Trong số đó một người đã nói chuyện với tôi; anh ta gầy gò và lom
khom, mặc dù tuổi không quá ba mươi; nước da anh hầu như xanh ngắt và
hai tai vểnh ra như tai người lao phổi.
- Thưa ông, anh ta nói với tôi, tôi đỗ tú tài. Tôi đã bắt đầu học luật. Bố
mẹ tôi chết, không để lại cho tôi gì cả. Tôi đã làm giám thị nhưng rồi bị
đuổi vì tôi khạc ra máu. Tôi không có chỗ ở và chưa ăn uống gì từ hai hôm
nay.
Tôi cảm thấy kinh sợ như một đêm, ở thôn quê, lúc rẽ vào một con
đường ngập ánh trăng rằm, tôi bắt gặp một mụ ăn mày đầu đội một chiếc
mũ trắng to, mặt tròn và tái mét, con mắt nhìn chòng chọc, mình vận chiếc
áo dài đen.
Thình lình chiếc áo vén lên bằng một cử chỉ vụng về, qua làn áo động
đậy, tôi nhận ra đó là một người đàn ông mặc giả đàn bà! Tại sao vậy? Hắn
là một thằng điên hay một kẻ sát nhân? Một kẻ trốn khỏi nhà thương điên,
một gã xổng tù mệt mỏi vì chạy trốn đang dừng lại một phút giữa nhà tù và
máy chém?
Qua môi hắn chỉ lọt ra mấy tiếng như sau:
- Anh đừng sợ, cứ đi! Anh hãy thương tôi.
Trước con người của Pari ấy với đôi tai vểnh, và đang thều thào: “Tôi
đỗi tú tài, tôi khạc ra máu, tôi chết đói”, trước sự hiện hình đó, cũng như
