Bố con tôi đã không được gặp lại nhau để siết chặt bàn tay và ôm hôn
nhau.
Ít nhất thầy có nghĩ tới con không, khi thầy cảm thấy sức sống rời bỏ
mình? Thầy có tìm hình ảnh con trong không gian không?
Người ta kể lại rằng trong cơn mê sảng, thầy đã hỏi xem Pari ở hướng
nào, và thầy muốn người ta kê về phía đó, đầu thầy đã gục xuống và nhìn
mãi về phía con.
Khuôn mặt này đầy đức hạnh và đau khổ.
Biết bao đau khổ giấu kín dưới cặp mắt đã vĩnh viễn nhắm lại kia,
trong hõm khóe mắt không bao giờ còn khóc kia! Con cảm thấy ngón tay
xỉa xói của bọn đao phủ vận áo giáo sư đang sỉ nhục và nạt nộ người ta.
Giáo sư khốn khổ! Một viên hiệu trưởng hoặc một viên giám đốc trường
nắm trong bàn tay học giả của hắn miếng bánh mì, hầu như cả danh dự của
gia đình.
Tôi hiểu rằng thầy tôi đã có những cơn giận dữ, rồi trút nó lên đầu
tôi… Tôi phàn nàn là mình đã đau khổ! Không, chính thầy tôi mới là nạn
nhân và là vật hy sinh!
Con người nằm kia, năm nay vừa bốn mươi tám tuổi! Ông không bị
một phát đạn vào sọ, không bị xe cam nhông chẹt phải. Vào năm bốn mươi
tám tuổi, ông tắt thở, thật ra chẳng phải vì cái chết quật ngã, mà vì bị cuộc
sống làm mòn mỏi. Ông chết vì trái tim bị nghiền nát giữa những trang
sách giáo khoa; ông chết vì đã tin ở những cái ngu xuẩn của thế giới bên
kia.
Nếu ông đã giữ mình làm một con người tự do, chắc ông vẫn còn
đứng dưới ánh mặt trời, ông sẽ có vẻ người anh lớn của tôi! Hai bố con tôi
sẽ có thể làm bạn với nhau lắm chứ!
Có tiếng gõ cửa: một người bước vào và nói với tôi.
“Ông đưa bà cụ đi chỗ khác, chúng tôi đem áo quan tới.”
