Tôi trao người đàn bà tội nghiệp cho một bà lão hàng xóm, bà kiếm cớ
đưa mẹ tôi đi.
“Con sẽ đến với mẹ”, tôi nói – và tôi ở lại chờ những người vận áo
đen, họ uể oải bắt tay vào việc.
Vậy thế là hết! Thầy tôi sắp bị đóng đanh nhốt vào kia. Tấm ván kia là
cánh cửa của nhà tù vĩnh viễn.
Thầy ơi, vĩnh biệt! Và trước khi chia ta, một lần nữa con xin thầy tha
thứ cho con!
Đồng hồ điểm mười giờ! Thời gian trôi nhanh làm sao trong cuộc hội
kiến tay đôi trịnh trọng ấy!
Tôi không nhận thấy đêm đã qua và mặt trời đã mọc. Tôi chỉ nhìn vào
trong lòng tôi. Tôi không nghe cũng không nhìn thấy giờ phút hiện tại, vì
tôi mê mải chiêm ngưỡng dĩ vãng và suy nghĩ về tương lai. Tôi tưởng như
người chết cũng đang suy nghĩ, và bầu bạn với tôi trong cơn mơ màng khắc
khổ ấy.
Chà! Không phải đau đớn mà là uất giận đến với tâm hồn tôi! Tôi
tưởng như người ta đem đi một kẻ bị ám sát!
Tôi, tôi sợ bị chôn đi như vậy! Tôi muốn là đã chiến đấu, đã xứng
đáng với những vết thương, đã thách thức nguy hiểm và bọn đô tùy phải
rửa tay sau công việc, vì người tôi chỗ nào cũng chảy máu… Nếu cuộc đời
của những người nhẫn nhục không dài hơn cuộc đời của những kẻ phiến
loạn, thì chẳng thà làm một kẻ phiến loạn nhân danh một tư tưởng và một
ngọn cờ!
- Thưa các ngài, khi nào các ngài muốn.
Nửa đêm
Thầy tôi được chôn cất ở giữa những đám cỏ… Chim chóc đã hót
chào lúc thầy tôi đến; bên miệng huyệt đầy những hoa… Gió êm dịu làm
khô nước mắt trên mi mắt tôi, và đem lại cho tôi những hương vị mùa
