chúng, vì lòng tin chắc rằng cuộc đi diễu tới nhà ông Mitsơlê ấy là một trò
ngu xuẩn.
Thế nhưng tôi vẫn tự thấy mình rất ngốc khi những người lề mề cuối
cùng đã đi qua trước mặt tôi, chỉ còn lại một mình tôi trong phố, với những
tên tư sản đang chế giễu hoặc căm tức cuộc biểu tình.
“Anh không đi với bọn to mồm ấy” một tên bụng phệ đã hỏi tôi…
Tôi và Matutxanh đã lạc nhau ngay từ đầu vì làn sóng người; khi nghe
nói là tôi không đi, anh có vẻ hoảng hốt, có lẽ vì anh thiếu mất tôi cũng như
vì tôi không có mặt trong cuộc biểu tình. Có được một người không chịu
lùi trước quả đấm trong những trường hợp này là rất quý, và về mặt đó, anh
tin ở tôi.
Cả về ngón đá nữa anh cũng có thể tin cậy ở tôi. Nếu lúc nãy anh đã
trông thấy tôi với thằng Thánh-Vanhxăng đơ Pôn, tôi dám tin rằng anh sẽ
vừa lòng, rất vừa lòng, không thì quả là anh rất khó tính.
Bây giờ tôi mới thật là ỉu! tôi đã hiến cho Cách mạng cả một ngày của
tôi thế mà bây giờ tôi lại thấy mình thất nghiệp, vào buổi quá trưa giữa khu
phố La-tinh vắng ngắt; trước những tiệm cà-phê trống rỗng tôi có vẻ như
mới ở nhà thương ra. Tôi lê bước theo dọc các nhà như một con chó đang
tìm lối đi và những người quen tôi tự hỏi tại sao tôi, một dân đỏ, con người
đi tới đâu cũng gây chuyện ầm ĩ, và có vẻ như muốn nuốt sống tất cả, thế
mà lại lang thang ở đây, như một thằng vô công rồi nghề, tay đút túi trong
cái ngày tổng lộn xộn này!
Chà! tách rời quần chúng thật tai họa. Trước con mắt một vài người ta
sẽ bị coi là thằng hèn hoặc thằng tự phụ và cuối cùng, ta đâm ra ỉu xìu. Vì
lúc này tôi đang ỉu xìu. Điều tai hại là Alếcdăngđrin đã lợi dụng cơ hội tất
cả mọi người đổ ra đường suốt ngày, không còn khách ở hàng bán sữa nữa,
để đi thăm một người bà con quỉ tha ma bắt nào đó, không thì!… Chúng tôi
sẽ ở trong nhà với nhau. Tôi sẽ có thể thò đầu qua lỗ cửa trổ trên mái, nếu
tôi muốn nhìn về phía cuộc biểu tình. Tôi cũng không biết là tôi có muốn
nhìn hay không nữa.
