Một bộ đồ đạc chẳng đáng gì, nhưng sạch sẽ, tươi tắn, bóng lộng với
mùi xi! Trên giường, trải nệm viền răng cưa mầu hồng, ở các cửa sổ, treo
rèm lọc ánh sáng. Tôi chưa trông thấy thế bao giờ từ ngày tôi được tự do!
Tôi chỉ trông thấy cảnh đó hồi xưa ở tỉnh lẻ, và chỉ ở trong nhà tư sản, như
nhà tôi. Còn như ở nhà anh thanh niên cộng hòa này, ở nhà con người đã tát
vào mặt bọn Thánh-Vanhxăng này!…
Hơn nữa, thời tiết đẹp - mùa xuân năm nay đến sớm hơn - và nắng
chiếu xuống thành từng mảng vàng đẹp trên đồ đạc và trên đầu chúng tôi.
Tôi giữ lại rất lâu kỷ niệm về một mảng nắng vàng đó, nó ngả sang
màu đỏ khi chiếu qua những bức rèm lớn; đấy là chất thơ của nhà thờ với
những cửa số kính màu hắt những ánh đỏ như máu lên nền gạch lát, là vẻ
đẹp đằm thắm và dịu dàng của một căn phòng bạn; ánh mắt tôi chìm ngập
và trái tim tôi đắm đuối trong cảnh yên tĩnh và đầy ánh sáng đó.
Trong tất cả các ngôi nhà mà tôi đã ở cho đến nay, - ngay cả trong
khách sạn của ông bố Mutong nữa, - các buồng thường chỉ kê một chiếc
giường tã, hai chiếc ghế tàng, một cái bàn nhầy mỡ, một bồn rửa mặt sứt
mẻ. Những buồng xép giá mười phơrăng thường nhìn xuống sân, trông như
một miệng giếng ẩm ướt và đen ngòm! Nếu có nắng thì lại càng tệ! nó hun
nóng chậu nước rác; nếu gió thổi vào buồng, nó đưa từ dưới bếp và từ nhà
ăn lên những mùi sào rán và mỡ màng.
Tại ngôi nhà của Rơnun, cửa sổ to không trông ra một phố bùn lầy, mà
là một khoảng trồng cây chi chít những đọt tươi trông như những hạt đậu
xanh nhỏ xíu, và ở đó chim chóc nhảy nhót tự do.
Cho đến bây giờ tôi chỉ thấy những con chim sặc mùi bà lão, mùi bồ
hóng hoặc mùi da: chim khách, vẹt, sáo, mỏ như đẽo một cách thô lậu. Ở
đây tiếng chim đập cánh lào xào mơn trớn tai tôi, ve vuốt trái tim tôi!…
Chị chủ ngôi nhà nhỏ này có hai buồng, một buồng kê một chiếc
giường khá to, còn buồng kia có một tủ sách nhỏ xíu.
Chị Rơnun thấy quả thật là chúng tôi cũng ồn ào một chút; riêng về
phần tôi, tôi có một giọng nói làm vỡ cửa kính và một đôi giầy rạch nát cả
