Vấn đề tiếp theo cần lưu ý là vấn đề tư cách pháp nhân của
tập đoàn kinh tế. Theo Điều 84 Bộ luật Dân sự năm 2005, một tổ
chức được công nhận là pháp nhân khi có đủ các điều kiện sau đây:
1. Được thành lập hợp pháp; 2. Có cơ cấu tổ chức chặt chẽ; 3. Có tài
sản độc lập với cá nhân, tổ chức khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài
sản đó; 4. Nhân danh mình tham gia các quan hệ pháp luật một cách
độc lập. Nếu tập đoàn kinh tế như hình thức nhóm công ty không
có tài sản độc lập với tài sản của các tổ chức khác và không chịu trách
nhiệm bằng tài sản đó thì không thể công nhận tư cách pháp nhân
cho hình thức nhóm công ty này. Điều 26 Nghị định 139/2007/NĐ-
CP quy định: “Tập đoàn kinh tế không có tư cách pháp nhân, không
phải đăng ký kinh doanh theo quy định của Luật Doanh nghiệp. Việc
tổ chức hoạt động của tập đoàn do các công ty lập thành tập đoàn tự
thỏa thuận quyết định”. Có thể thấy danh xưng tập đoàn kinh tế
mang tính chất marketing, PR nhiều hơn, dùng để chỉ nhóm các
công ty hoạt động dưới cùng “màu cờ sắc áo”, logo và thương hiệu
chung, tạo ra hình ảnh tập đoàn kinh tế ấn tượng sâu đậm trong xã
hội.
Dự thảo Quyết định về ban hành tiêu chí đặt tên tập đoàn, tổng
công ty do Bộ Kế hoạch Đầu tư đang được lấy ý kiến rộng rãi
trước khi trình Chính phủ ban hành. Theo dự thảo, tiêu chí đặt tên
Tập đoàn, Tổng công ty được ban hành để làm cơ sở cho các công ty
có quy mô lớn, hoạt động liên kết với nhiều công ty khác dưới hình
thức công ty mẹ - công ty con, tạo thành tổ hợp các doanh nghiệp
gắn bó chặt chẽ và lâu dài với nhau về lợi ích kinh tế, công nghệ,
thị trường và các dịch vụ kinh doanh khác thuộc mọi thành phần
kinh tế. Các doanh nghiệp có quyền sử dụng cụm từ “Tập đoàn”,
“Tổng công ty” trong việc đặt tên doanh nghiệp. Đối tượng áp dụng
tiêu chí là các công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần được
thành lập và hoạt động theo quy định của Luật Doanh nghiệp.
