Quan niệm truyền thống trong quản trị công ty cho rằng
HĐQT xây dựng chiến lược và CEO chịu trách nhiệm thực hiện
chiến lược đó, tuy nhiên có thể cần phải được ứng dụng một cách
linh hoạt, đặc biệt là bối cảnh cụ thể ở Việt Nam. Các công ty Việt
Nam vốn non trẻ và chưa nhiều kinh nghiệm trong công tác quản
trị ở cấp HĐQT và CEO, do đó việc ứng dụng rập khuôn quan niệm
truyền thống trên có thể gây nhiều vấn đề. Về trách nhiệm xây
dựng chiến lược chúng tôi sẽ nói ở phần sau, ở đây chỉ nêu lên vai
trò kết nối của CEO với HĐQT, đặc biệc là việc kết nối năng lực
của tổ chức và các chiến lược mà HĐQT đưa ra để từ đó nhận định
vai trò của CEO trong kết nối chiến lược ở cấp HĐQT.
Chuyện gì sẽ xảy ra một khi chiến lược thất bại? Một tâm lý
thông thường là Chủ tịch HĐQT và các thành viên sẽ có khuynh
hướng cho rằng CEO và Ban điều hành không thực hiện tốt chiến
lược và như vậy sẽ phải chịu trách nhiệm về sự thất bại. Ngược lại
CEO sẽ phản ứng rằng, chiến lược mà HĐQT đưa ra không đúng
hoặc thiếu tính khả thi, HĐQT xây dựng chiến lược mà không hiểu
hết những thách thức và nguồn lực cần thiết khi triển khai mặc
dù CEO/Ban điều hành đã cố gắng hết sức!
Kinh nghiệm tiếp xúc với CEO/Chủ tịch HĐQT trong quá trình tư
vấn cho thấy vấn đề này thường là một tranh luận không hồi
kết, chỉ có một điều có thể kết luận là một cuộc ra đi của vị CEO
như hậu quả của ”quả bóng trách nhiệm”. Trách nhiệm về chiến
lược không chỉ xảy ra ở cấp độ chiến lược công ty/tập đoàn
(Corporate Strategy) mà ngay cả chiến lược cấp điều hành. Vấn
đề này thường ít xảy ra ở những doanh nghiệp mà CEO kiêm nhiệm
Chủ tịch HĐQT (Chính một phần bởi vậy mà mô hình kiêm nhiệm
được các doanh nghiệp Mỹ ưu chuộng). Ở những doanh nghiệp mà
Chủ tịch HĐQT đi lên từ CEO hoặc từng là một thành viên lâu năm
của Ban điều hành, cũng ít khi gặp những mâu thuẫn này. Đơn giản