7
T
ôi ngạc nhiên vì sao Pontevin không phổ biến những tư tưởng rất hay
của ông rộng ra công chúng. Ông có việc gì lớn phải làm đâu, vị tiến sĩ sử
học ngồi buồn chán tại công sở của mình ở Thư Viện Quốc Gia. Ông không
màng đến việc làm cho lý thuyết của mình nổi tiếng ư? Nói thế là còn ít: ông
ghê tởm tư tưởng. Người phổ biến rộng rãi các tư tưởng của mình thì sẽ phải
thuyết phục những người khác tin vào quan điểm đó, phải tác động đến họ,
và như thế sẽ nhanh chóng sa vào vai trò của những người có tham vọng
thay đổi thế giới. Thay đổi thế giới! Theo ý Pontevin, đó là một tham vọng
quái gở làm sao! Không phải chỉ vì thế giới hiện tồn đã vô cùng tráng lệ, mà
bởi vì bất kỳ sự thay đổi nào cũng không tránh khỏi dẫn đến chỗ tồi tệ hơn.
Và thêm một lý do nữa, xét từ góc độ cá nhân, là mọi tư tưởng khi đã được
phổ biến ra sớm muộn cũng sẽ quay lại tác giả của chúng và tước mất khoái
cảm mà ông ta có được khi đang suy nghĩ về chúng. Bởi Pontevin là một
trong những môn đệ lớn của Epicurus: ông sáng chế và phát triển các tư
tưởng của mình chỉ đơn giản là vì nó đưa lại khoái cảm cho ông. Ông không
khinh miệt loài người mà coi đó là nguồn gốc không vơi cạn của những ý
nghĩ tinh nghịch vui vẻ, nhưng ông cũng không hề ham tiếp xúc chặt chẽ với
nó. Ông có một nhóm bạn cũ vây quanh, thường tụ tập ở quán cà phê
Gascon, và một góc nhân loại bé nhỏ này đã đủ cho ông rồi.
Trong số bạn bè đó, Vincent là người ngây thơ và đa cảm nhất. Tôi
thích anh ta, chỉ trách cứ một điều (thật ra có phần do ganh tị) là sự tôn sùng
như trẻ con và theo tôi là thái quá của anh ta đối với Pontevin. Nhưng mà
tình bạn của họ cũng có điều cảm động. Bởi vì họ bàn luận nhiều vấn để anh
ta quan tâm - triết học, chính trị, sách báo - nên Vincent rất sung sướng được
ngồi một mình với Pontevin; Vincent liền tiếp đưa ra những ý tưởng đột
ngột, khiêu khích, Pontevin bị cuốn theo liền tranh biện lại người học trò của
