30. TÁN
Nghĩa là tan, là nhớm tay lên thấy tản mác, đè tay xuống thấy mất đi, hoặc
như thổi lông, hoặc như lá rụng tản mác, như thịt mỡ nổi trên tô canh, nhưng
đến đi không rõ, không có căn đề; không giống như mạch Hư vì mạch Hư đè
nặng tuy hư rồi tới tản mác.
Mạch Tán là hiện tượng nhuyễn khí ly tán, là điềm ứng Thận tuyệt bởi vì
mạch Thận vốn Trầm mà trái lại đè xuống thấy Phù Tán là căn cội tiên thiên
đã dứt. Như thương hàn ho nghịch, hơi đưa xốc lên mà thấy mạch Tán là
phải chết, cùng với kinh nói thấy mạch Đại Tán thì cũng cùng một ý với
chết. Đến như sách có nói nóng lui, mình an, đi tiêu chảy ngừng, nước cháo
uống được, hoặc có thể sống. Nói như thế cũng không phải là lời quyết định.
