ngài làm cho tôi chú ý hết sức, tôi xin cam đoan với ngài rằng tôi không
đến nỗi là một tên rỗng tuếch như tôi luôn làm ra vẻ như thế đâu, mặc dù
thực chất thì tôi là kẻ rỗng tuếch thật), và thưa quý vị, nếu quý vị cho phép,
tôi xin hỏi hoàng thân một câu hỏi cho thỏa tính hiếu kỳ cá nhân, rồi sau đó
chúng ta cho qua chuyện này luôn. Câu hỏi này vừa mới nẩy ra trong trí tôi
hai giờ trước đây thôi (hoàng thân thấy không, lắm lúc tôi cũng biết suy
nghĩ đứng đắn như ai đấy chứ!). Tôi đã có câu trả lời rồi, nhưng để xem
hoàng thân sẽ giải đáp ra sao. Ngài vừa mới đề cập đến “những trường hợp
riêng biệt”. Đây là một từ ngữ rất có ý nghĩa đối vỏi chúng ta, chúng ta
cũng thường nghe câu nói đó. Dạo gần đây, thiên hạ đều bàn tán, viết lách
về vụ một tên sát nhân trẻ tuổi giết một lúc sáu mạng người… và lời biện
bác quái dị của luật sư bào chữa cho y, rằng vì hoàn cảnh nghèo túng cho
nên у mới nghĩ đến chuyện hạ sát sáu mạng người, đó là một điều đương
nhiên. Đây không phải đúng nguyên văn lời luật sư biện hộ, nhưng chắc
chắn đúng ý của ông ta. Theo ý tôi, lúc đưa ra một ý tưởng li kỳ như thế, vị
luật sư biện hộ đã sắt son tin rằng ông ta đang thốt ra một điều tự do nhất,
nhân hậu nhất và tiến bộ nhất mà một con người có thể thốt lên được trong
thời đại chúng ta. Sao, ngài nghĩ sao: sự xuyên tạc các khái niệm và niềm
tin ấy, cái năng lực nhìn sự việc qua sự soi sáng quá sức méo mó như vậy
có phải là một trường hợp riêng biệt hay là một hiện tượng phổ quát?
Mọi người cười ồ.
– Đã hẳn là riêng biệt rồi! - Aleksandra và Adelaida cười, nói.
– Này Evgeni Pavlyts, tôi xin nhắc cho anh nhớ rằng, - hoàng thân S.
bảo, - chuyện đùa của anh đã nhàm lắm rồi đấy.
– Nào hoàng thân, ngài nghĩ sao? - Evgeni Pavlyts hỏi, không buồn
nghe ai hết, khi bắt gặp hoàng thân Lev Nikolaevits đang chăm chú nhìn
chàng. - Ngài thấy thế nào? Đây là một vụ riêng biệt hay là một hiện tượng
chung? Thú thật tôi chợt nghĩ ra câu hỏi này để lĩnh ý một mình ngài đấy
thôi.
– Không, đó không phải là một trường hợp riêng biệt đâu, - hoàng thân
đáp nhỏ nhẹ nhưng quả quyết.
