Tôi muốn giải thích bằng một ví dụ rút ra từ một hành động cụ thể làm
sáng tỏ vấn đề. Ngài đã thấy ông ta là loại người như thế nào rồi: Chỗ yếu
duy nhất của ông ta bây giờ là bà góa phụ của viên đại úy kia, kẻ mà ông ta
không thể đến nếu không có tiền và tôi định đến nhà bà ấy để tóm gọn ông
ta hôm nay đây, việc đó chỉ nhằm mưu cầu lợi ích cho ông ta mà thôi.
Nhưng giả thử không phải chỉ có vụ bà góa đó không thôi, giả thử ông ta
còn nhúng tay vào một tội ác, hay một hành động nhục nhã nào đó (dù đã
hẳn ông ta chẳng thể nào làm điều đó nổi), thì lúc đó, tôi cho rằng ta phải
đến với ông ta bằng một cách có thể gọi là ‘hết sức dịu dàng, gượng nhẹ, vì
ông ta là một con người nhạy cảm hết sức. Cứ tin tôi đi, ông ta cũng không
giữ được quá năm ngày đâu, thế nào rồi ông ta cũng phun ra hết, rồi khóc,
rồi xưng ra hết mọi sự- cần nhất là người ta biết hành động cho khéo léo và
tôn kính, và gia đình ông ta lẫn ngài biết canh chừng, có thể nói là nhất cử
nhất động của ông ta. Ôi, hỡi hoàng thân tôn kính! - Lebedev nói và nhảy
tưng tưng một cách hứng chí. - Đã hẳn tôi không dám quả quyết rằng ông
ta tuyệt nhiên không đáng nghi ngờ. Phần tôi, tôi sẵn sàng dốc đổ đến giọt
máu cuối cùng của tôi vì ông ta ngay lúc này đây, có thể nói như vậy, mặc
dù chắc ngài phải công nhận rằng cái tính buông lung và thói say sưa, rượu
chè của ông ta cùng vụ bà góa viên đại úy kia, tất cả gộp lại… có thể đưa
ông ta đến bất cứ việc gì được lắm…
– Ông hãy vững tin rằng bất cứ lúc nào tôi cũng sẵn sàng giúp đỡ ông
trong việc này, - hoàng thân vừa nói, vừa đứng lên, - mặc dù thưa thật với
ông rằng tôi hết sức là bứt rứt. Nào, hẳn là ông vẫn nghĩ rằng… Vắn tắt
một lời, chính ông vẫn bảo ông nghi ngờ Ferdysenko phải không?
– Thì còn ai nữa? Còn ai vào đó được nữa, thưa hoàng thân chân thành
rất mực? - Lebedev lại xoắn hai tay vào nhau và cười lấy lòng.
Hoàng thân chau mày đứng dậy.
– Này xem đây, Lukian Timofeits, trong những trường hợp như thế này
mà lầm lẫn là nguy hại ghê gớm lắm đấy. Cái ông Ferdysenko này, tôi
không muốn nói gì xấu về ông ấy… nhưng cái ông Ferdysenko này, tôi tin
