sầu, tuyệt vọng. Cùng với cha mẹ, gã sống nhờ vả vào Ptisyn. Gã khinh bỉ
Ptisyn một cách công khai, nhưng đồng thời gã vẫn lắng nghe lời khuyên
của ông và gần như lúc nào cũng thận trọng hỏi xin lời khuyên của ông.
Chẳng hạn, Gavrila Ardalionyts bực bội vì Ptisyn không có ý muốn trở nên
một tay cự phú cỡ như Rothschild, và cũng không xem đó như một đích
nhắm của đời ông. “Nếu anh đã làm một tên cho vay cắt họng, anh cứ việc
bóp cổ mổ hầu thiên hạ cho họ phải phòi tiền ra, hãy là một thứ “sừng”, hãy
làm một thứ vua dân Do Thái đi!” Tính Ptisyn lại khiêm nhường, ít nói,
ông chỉ cười. Nhưng có một lần, cảm thấy cần phải giải thích đường hoàng
cho Gania rõ, ông đã nói năng thật trang trọng. Ông tỏ cho Gania biết rằng
ông chưa bao giờ làm điều bất lương, cho nên xem ông như một tên Do
Thái tham lam là điều bất công, rằng chuyện đồng tiền có đắt đỏ chẳng phải
là lỗi của ông, ông vẫn hằng cư xử thật thà và đứng đắn; trong những dịch
vụ loại này, ông chỉ là một kẻ môi giới, sau hết, chính nhờ đức tính chính
xác và đúng hạn trong công việc mà ông gây được tiếng tốt trong giới
thượng lưu, nhờ đó công việc làm ăn của ông cứ tấn phát mãi. “Tôi sẽ
không bao giờ là một thứ Rothschild nào hết, - ông cười bảo. - Tôi cũng
chẳng muốn trở thành nhân vật ấy; nhưng thế nào rồi tôi cũng có được một
ngôi nhà trên đại lộ Liteinưi, có lẽ là hai, đến lúc đó tôi sẽ nghỉ ngơi”.
“Nhưng biết đâu chẳng phải là ba!”. - Ông tự nhủ và vẫn giấu kín giấc mơ
đó, chẳng bao giờ tỏ cùng ai. Tạo hóa yêu mến những con người như thế và
chiều đãi họ, Tạo hóa sẽ tưởng thưởng cho Ptisyn chẳng những ba mà là
bốn ngôi nhà cơ; đúng như vậy, bởi từ khi còn thơ ấu, ông đã biết rằng
chẳng bao giờ ông trở nên một Rothschild được. Nhưng Tạo hóa sẽ không
thương quá mức bốn ngôi nhà đâu, giới hạn tài sản của Ptisyn chỉ đến thế là
cùng.
Cô em của Gavrila Ardalionyts là một mẫu người khác hẳn. Nàng cũng
có những khát vọng mãnh liệt, nhưng lâu bền chứ không bồng bột, nhất
thời. Gặp lúc nghịch cảnh đe dọa, nàng vẫn tỉnh táo, sáng suốt. Quả thật,
nàng cũng thuộc lớp người “tầm thường” xây mộng trở nên độc đáo, nhưng
nàng rất sớm nhận chân được rằng nàng chẳng có một hơi hướng gì là độc
