người bạn bệnh tật ở Thụy Sĩ. Giáo sư Sneider thì cứ chau mày, lắc đầu
hoài mỗi lúc chàng đến, ông còn bóng gió cho biết trí não của người bệnh
đã suy sụp hẳn: Ông chưa xác nhận là con bệnh bất khả chữa trị, nhưng ông
đã đưa ra những ức đoán bi quan nhất về điều ấy.
Evgeni Pavlyts rất đau lòng vì chuyện này, vì chàng quả là một kẻ có
lòng; bằng cớ là chàng vẫn nhận được thư của Kolia và thỉnh thoảng còn trả
lời cho cậu nữa. Nhưng ngoài chuyện này, còn một nét đặc biệt nữa của tâm
tính chàng đã lộ ra ánh sáng, đó là một nết tốt lành, nên chúng ta sẽ bàn đến
ngay: Sau mỗi cuộc thăm viếng у viện của giáo sư Sneider, ngoài việc viết
thư cho Kolia, chàng còn gửi thư cho một người nào đó ở Petersburg, trong
thư ấy chàng thuật lại chi tiết và đầy lòng thương cảm về hiện cảnh của
hoàng thân. Ngoài những ngôn ngữ thật tôn kính, đã thấy le lói trong mấy
bức thư ấy (và càng lúc càng thường hơn) những lời lẽ thẳng thắn tỏ bày
quan điểm, những ý nghĩ và cảm tình; nói tóm lại, tất cả đã manh nha bày
tỏ những tâm tình thân hữu thiết cốt. Người bạn thư tín của Evgeni Pavlyts
đó (dù họ ít khi viết cho nhau), người xứng đáng được chàng để ý và kính
trọng đó là Vera Lebedeva. Chúng ta không khám phá ra được tình bạn
giữa hai người đó đã nhen nhúm như thế nào; đã hẳn tình bạn ấy bắt đầu từ
dạo có việc bất trắc xảy ra cho hoàng thân đến nỗi Vera đau buồn quá mà
ngã bệnh, nhưng chúng ta thực không biết đích xác được họ quen nhau và
làm bạn với nhau trong trường hợp nào.
Sở dĩ chúng ta nhắc đến mấy bức thư ấy vì một đôi bức thư có bàn đến
chuyện gia đình Epantsin, nhất là Aglaia Ivanovna Epantsina.
Trong một bức thư hơi dông dài viết từ Paris, Evgeni Pavlyts có cho Vera
hay rằng sau khi Aglaia Ivanovna bị một cú sét ái tình chớp nhoáng với
một vị bá tước Ba Lan lưu vong, nàng đã cưới ngay vị ấy ngoài ý muốn của
gia đình nàng, gia đình nàng chỉ nhượng bộ vào phút chót vì sợ nàng gây
chuyện tai tiếng, nhuốc nhơ.
Sau sáu tháng bặt tin nhạn, Evgeni Pavlyts lại gửi cho cô bạn một bức
thư cũng thật dài và thật chi tiết kể rằng trong chuyến viếng thăm bác sĩ
Sneider vừa qua của chàng, chàng đã gặp cả gia đình Epantsin tại đó (dĩ
