nhiên phải trừ Ivan Fedorovits, ông này bận việc phải ở lại Petersburg) và
cả hoàng thân S. nữa. Thật là một cuộc hội ngộ lạ lùng: Tất cả mọi người
đều hân hoan chào hỏi Evgeni Pavlyts; Adelaida và Aleksandra không hiểu
sao lại còn tri ân chàng vì “chàng đã săn sóc ông hoàng khốn khổ này với
nghĩa cử đẹp như một thiên thần”.
Lizaveta Prokofievna khóc lóc thực tình trước cảnh suy sụp và bệnh
hoạn của hoàng thân. Rõ ràng họ đã tha thứ hết cho chàng. Hoàng thân S.
đã nhân cơ hội bày tỏ một vài thực trạng thật khéo léo và rất hợp tình hợp
cảnh. Evgeni Pavlyts có cảm tưởng rằng Adelaida và hoàng thân S. chưa
được tâm đầu ý hợp với nhau cho lắm, nhưng đã hẳn trong tương lai, thế
nào Adelaida cũng sẵn lòng trao phó cái tâm tính hiếu động, ồn ào của nàng
cho chàng ta dẫn dắt bằng tất cả ý thức và kinh nghiệm sẵn có của chàng.
Hơn nữa, qua những chuyện đau thương xảy ra trong gia đình họ, họ đã
thấm thía lắm rồi, nhất là cuộc tình mới đây giữa Aglaia và vị bá tước lưu
vong. Trong sáu tháng qua, họ đã không ngớt lo âu đủ chuyện về việc phải
gả Aglaia cho vị bá tước nọ, thêm vào đó, còn có lắm chuyện bất ngờ họ
không sao tưởng tượng nổi, dù là trong giấc mơ. Đó là ngài bá tước kia hóa
ra chẳng phải là bá tước gì cả, và chuyện “lưu vong” của у cũng chỉ là kết
quả của một quá khứ tối tăm đáng ngờ của у đấy thôi. Y đã khiến Aglaia
mê tít cung thang trước tấm linh hồn cực cao quý của y, tấm linh hồn day
dứt vì niềm đau cho quê hương, tổ quốc. Y đã quyến dụ được nàng mê mẩn
đến mức ngay trước ngày cưới, nàng còn gia nhập một Ủy ban Quốc ngoại
Phục hưng Tổ quốc Ba Lan; hơn thế nữa nàng lại còn đi tìm xưng tội với
một ông cố đạo Công giáo tiếng tăm nào đó, ông cố đạo này là kẻ đã chinh
phục được tâm trí nàng và đã biến nàng thành ra một thứ người cuồng tín.
Tài sản khổng lồ mà ngài bá tước từng khoe khoang với Lizaveta
Prokofievna và hoàng thân S. bằng những chứng cớ hiển nhiên hóa ra chỉ là
một tài sản ma. Lại nữa, suốt sáu tháng sau ngày cưới, ngài bá tước và bạn
у là Đức cha nổi tiếng nọ lại còn kiếm chuyện cho Aglaia cãi vã dữ dội với
gia đình nàng, và từ mấy tháng nay họ không còn gặp nàng nữa. Tóm lại,
hẳn phải còn biết bao nhiêu chuyện nữa, nhưng Lizaveta Prokofievna, hai
