học, trường trung học, cả đời anh, thậm chí với bất cứ ai vừa gặp, anh cũng
rêu rao anh là đứa con ngoài giá thú, vậy anh hành động như thế vì mục
tình gì? Tôi nghe nói, anh hành động một cách đầy thích thú; trong khi điều
đó hoàn toàn vô lí và là một sự vu khống bỉ ổi, vì anh là đứa con hợp pháp,
trong giá thú, con của ông Makar Ivanych Dolgoruky, một người đáng
kính, thông minh và có đức. Còn nếu anh có được học vấn cao, thì đúng là
nhờ ông chủ cũ của anh tên là Versilov, những điều đó thì đã sao kia chứ.
Cái chính là bằng việc tuyên bố tình trang đứa con ngoài giá thú - một điều
tất nhiên là sự vu khống, - anh đã tiết lộ bí mật của mẹ anh và xuất phát từ
một sự kiêu hãnh ảo, anh đã bôi nhọ mẹ anh. Anh bạn ơi, cái đó không hay
tí nào cả, hơn nữa, bản thân mẹ anh không hề có lỗi gì: Mẹ anh hoàn toàn
trong sạch, còn việc bà không phải là bà Versilov, thì chỉ vì lí do duy nhất là
cho đến bây giờ bà vẫn là người có chồng.
- Đủ rồi, tôi hoàn toàn đồng ý với ông và tin vào trí tuệ của ông đến
mức tôi hi vọng ông sẽ ngừng trách cứ tôi. Ông thính chừng mực, trong khi
cái gì cũng phải có chừng mực, kể cả thứ tình yêu bất ngờ của ông đối với
mẹ tôi. Tốt hơn là thế này: nếu ông đã quyết định leo lên đây ngồi mươi
lăm phút hay nửa tiếng (tôi chưa biết nhằm mục tình gì, ừ thì tạm coi như
để mẹ tôi yên lòng), hơn nữa lại sẵn sàng trò chuyện với tôi, bất chấp
chuyện vừa xảy ra ban nãy, thì ông hãy kể cho tôi nghe về cha tôi, cái ông
Makar Ivanych, người du ngoạn đó đây ấy. Tôi muốn được nghe chính
miệng ông nói về ông ấy, từ lâu tôi đã định hỏi ông. Lần này trước khi chia
tay, có lẽ rất lâu, tôi cũng mong được nghe câu trả lời? Chẳng lẽ suốt hai
chục năm qua ông không thể tác động đến thành kiến của mẹ tôi. Và bây
giờ đến cả em gái tôi, ông không thể dùng ảnh hưởng văn minh của mình
để xua tan bóng tối nguyên thủy xung quanh họ hay sao? Ồ, tôi không nói
về sự trong sinh của mẹ tôi! Bà ấy luôn luôn cao quý hơn ông, xin lỗi
nhưng… đó chỉ là cái xác không hồn. Chỉ có một mình ngài Versilov sống
thôi, còn hết thảy mọi thứ xung quanh ông và gắn bó với ông ta đều lay lắt
bởi vì họ được vinh dự dùng sức sống của mình nuôi dưỡng ông ta. Nhưng
