Chương thứ tám
1.
Sáng hôm sau tôi cố dậy thật sớm. Thường thường mọi người, nghĩa là
tôi, mẹ tôi và em gái tôi, dậy lúc gần tám giờ; Versilov thì còn nằm ườn đến
chín giờ rưỡi. Đúng tám giờ rưỡi, mẹ tôi bưng cà phê lên cho tôi. Nhưng
sáng nay tôi không đợi cà phê, đã chuồn khỏi nhà lúc tám giờ. Từ hôm qua
tôi đã lên kế hoạch hành động cho cả ngày hôm nay. Mặc dù tôi kiên quyết
bắt tay thực hiện ngay lập tức, nhưng tôi đã cảm thấy do dự và mơ hồ ở
những điểm quan trọng nhất; chính vì thế gần suốt đêm tôi mộng mị triền
miên và mỗi lần tỉnh mộng đều không thể ngủ lại ngay. Tuy nhiên, sáng ra
tôi vẫn thức dậy sảng khoái hơn bao giờ hết. Với mẹ, tôi đặc biệt không
thích gặp. Với bà, tôi chỉ có thể trò chuyện về đề tài quen thuộc, nên tôi sợ
ấn tượng mới, bất ngờ nào đó có thể làm cho tôi sao nhãng mục tiêu đã
định.
Sáng nay trời lạnh, sương mù ẩm ướt trải khắp nơi. Tôi không biết tại
sao, nhưng tôi vẫn luôn luôn ưa thích buổi sáng Peterburg bất chấp cái dáng
vẻ rất tệ hại của nó, và tất cả những con người đang vội vã đi lo công việc
của họ kia, những con người ích kỷ và đăm chiêu kia, vào lúc tám giờ sáng
này, lại có một cái gì đó đặc biệt hấp dẫn tôi. Tôi đặc biệt thích trong lúc
thong thả đi ngoài đường, hoặc chính tôi hỏi chuyện ai đó về công việc,
hoặc ai đó hỏi tôi điều gì đấy, cả câu hỏi lẫn câu đáp đều ngắn gọn, rõ ràng,
dễ hiểu, vừa đi vừa nói, hầu như bao giờ cũng thân thiện. Người Peterburg,
vào buổi trưa hoặc chiều tối, trở nên ít cởi mở hơn và động một tí là họ có
thể mắng nhiếc hoặc chế nhạo. Mới sáng ra thì khác, mọi người chưa bắt
tay vào việc, còn đang hoàn toàn tỉnh táo và nghiêm túc. Tôi có nhận xét
như vậy.
