tôi không thể coi ông là “chú chó con ngốc nghếch” như ông tự xác định.
Đó là điều mà tôi cần.
Tiếp đó ngài Versilov thuyết phục tôi rằng mẹ tôi yêu ông chỉ vì “nhẫn
nhục chịu đựng”: ông còn bịa ra chuyện quyền chiếm hữu nô lệ! Bịa ra cho
đỡ ngượng, trái với lương tâm, danh dự và lòng cao thượng!
Tất cả những chuyện đó, tất nhiên, tôi nói như để khen mẹ tôi trong
khi tôi vừa kể rằng tôi hoàn toàn không biết gì về bà hồi ấy. Hơn nữa, tôi
thừa biết cái môi trường bế tắc và những khái niệm đáng thương mà mẹ tôi
bị khuôn vào từ nhỏ cho đến suốt đời. Dù gì thì tai họa cũng đã xảy ra.
Cũng cần sửa lại đôi chút: tôi hoàn toàn quên mất cái sự thực lẽ ra phải
nhắc đến trước tiên, ấy là chuyện của họ bắt đầu đúng là từ tai họa. (Tôi hi
vọng độc giả có thể đoán ra không mấy khó khăn điều tôi muốn nói là gì).
Tóm lại, chuyện của họ bắt đầu theo kiểu địa chủ, mặc dù mademoiselle
Sapozhkova đã bị bỏ qua. Nhưng tôi phải nói trước, rằng tôi sẽ không mâu
thuẫn với chính mình. Bởi vì lạy trời một người như ngài Versilov hồi ấy
thì có thể nói gì với một người như mẹ tôi, ngay cả trong trường hợp si mê
kia chứ? Tôi nghe những người hư hỏng kể rằng khi quan hệ với phụ nữ,
người đàn ông thường thường bắt đầu hành động một cách hoàn toàn im
lặng, im lặng đến kỳ quái, song ngài Versilov, dù muốn, hình như cũng
không thể bắt đầu với mẹ tôi theo kiểu khác đi. Không lẽ ông lại đi giải
thích với mẹ tôi về “Polinka Saks”? Hơn nữa, họ chẳng bụng dạ nào nghĩ
đến văn chương Nga; ngược lại, theo lời Versilov (có lần ông tự thú), họ
nấp ở chỗ này chỗ nọ, chờ nhau trên cầu thang, vội rời nhau ra và đỏ mặt
khi có ai đi ngang qua, và “ngài chủ nô bạo chúa” mặc dù đầy đủ quyền
ông chủ, vẫn cứ run như cầy sấy. Tuy khởi để theo lối địa chủ, song thực ra
không phải vậy, hai người chẳng giải trình gì cả. Hoàn toàn khó hiểu.
Khuôn khổ tình yêu của họ quả là một câu đố bí ẩn, bởi vì những người
như Versilov, sau khi đạt mục đích sẽ làm cho từ bỏ ngay. Đằng này không
phải thế. “Chú chó con” (tất cả bọn họ đều hư hỏng trụy lạc, không trừ một
ai, cả những vị cấp tiến, lẫn các vị lạc hậu) không chỉ có thể, mà nhất định
(bởi lẽ ngài còn rất trẻ đã góa vợ và hoàn toàn nhàn rỗi) sẽ đi lại với một cô
