vậy. Tôi thú thật, tôi đến đây với cảm giác bực bội, vả lại tôi rất xấu hổ vì
hôm qua tôi đã khóc lóc trước mặt anh ta. Hơn nữa anh ta và Liza khôn
khéo lừa tôi đến mức tôi không thể không thấy mình ngu. Tóm lại, khi tôi
đến nhà công tước, trong tôi rung lên những sợi dây đàn giả dối. Nhưng
toàn bộ vẻ ngoài giả dối ấy nhanh chóng tan biến. Tôi phải công tâm thừa
nhận và khen anh ta: khi anh ta không còn nghi ngờ, thì anh ta lại trở nên
dịu dàng, cả tin và đáng yêu gần như trẻ con. Công tước hôn tôi, nước mắt
ứa ra và anh ta lập tức nói về công việc… Phải, anh ta quả thật rất cần đến
tôi: lời lẽ và cách trình bày của anh ta hết sức lộn xộn.
Công tước tuyên bố hết sức kiên quyết về ý định sẽ cưới Liza, và sớm
chừng nào hay chừng ấy. Anh ta nói: “Cái việc Liza không phải dòng dõi
quý tộc, xin anh hãy tin, không hề khiến tôi do dự một phút nào; ông nội tôi
đã lấy một cô gái nông nô trong đoàn ca múa của gia đình địa chủ láng
giềng. Tất nhiên gia tộc tôi hi vọng nhiều vào tôi, nhưng bây giờ họ sẽ phải
nhượng bộ, vả tôi cũng không cần đấu tranh gì cả. Tôi muốn xé bỏ, phá vỡ
hoàn toàn tình huống hiện nay! Tất cả phải khác đi, phải mới mẻ! Tôi
không biết em gái anh yêu tôi vì lẽ gì; nhưng tất nhiên nếu không có Liza,
tôi có lẽ chẳng còn sống trên đời này. Tôi xin thề từ đáy lòng với anh, giờ
đây tôi coi cuộc gặp gỡ với Liza ở Luga là một sự run rủi may mắn. Tôi
nghĩ Liza yêu tôi vì “sự sa ngã vô giới hạn của tôi”… nhưng liệu anh có
hiểu được hay không kia chứ, Arkady?
Tôi nói đầy tự tin:
- Hoàn toàn có thể!
Tôi ngồi trên chiếc ghế bành trước bàn, công tước thì đi đi lại lại trong
phòng.
- Tôi phải kể với anh toàn bộ sự kiện gặp gỡ ấy, không chút giấu giếm.
Bắt đầu từ bí mật của lòng tôi mà chỉ một mình Liza được biết, bởi vì tôi
chỉ dám tin tưởng mỗi một mình nàng. Và đến nay vẫn không ai hay biết.
Hồi ấy tại Luga tôi rơi vào tình trạng tuyệt vọng, tôi sống ở nhà bà
