lặng hoặc phẩy tay. Tình trạng ấy kéo dài chừng hai tháng, sau đó Maksim
Ivanovich bắt đầu tự nói với chính mình, hắn cứ vừa đi vừa nói. Làng
Vaskova ở ngoại ô bị hỏa hoạn, chính ngôi nhà bị thiêu rụi; Maksim
Ivanovich đến xem. Những người bị cháy nhà vây quanh hắn mà khóc hóc,
hắn hứa sẽ giúp họ và ra lệnh; sau đó hắn gọi viên quản lý và bảo: “Bỏ đi,
không giúp gì hết”. Hắn không nói lí do. “Thượng đế dành phần cho tất cả
mọi người rồi. Cháy nhà là phận của họ, họ phải chịu lấy. Ta mà giúp, để
rồi ai gặp họa cũng đến nhờ ta hay sao”. Viên đại tư tế, một ông già nghiêm
nghị, đến gặp Maksim Ivanovich, nghiêm mặt khuyên hắn nên giúp đỡ
không người ta bị tai hoạ. Maksim Ivanovich cứ ngồi im như phỗng. Vị đại
tư tế nói:
- Con hãy nghe và nhớ điều này. Các thiên thần cũng không hoàn hảo;
chỉ duy nhất đức Kito của chúng ta mới hoàn hảo và không có tội lỗi mà
thôi. Nhờ vậy, Người được các thiên thần hầu hạ. Con đâu có muốn thằng
bé ấy chết, chỉ có điều con hành động không khôn ngoan mà thôi. Bốn đứa
em của thằng bé bị chết trước đó, con thừa biết mà, lần này đến lượt thằng
bé chết, sao con như kẻ mất hồn ấy thế? Tại sao con phải sợ nó, khi mà nó
chết không do lỗi của con?
- Con toàn mơ nằm thấy nó, - Maksim Ivanovich đáp.
- Thì đã sao?
Nhưng Maksim Ivanovich không thổ lộ gì thêm, cứ ngồi im như
phỗng. Viên đại tư tế đành bất lực, bỏ đi.
Maksim Ivanovich cho người đi gọi ông giáo Petr Stepanovich, từ
hôm thằng bé chết, hắn chưa gặp lại ông.
Maksim Ivanovich hỏi:
- Thầy nhớ chứ?
- Nhớ.
