muốn phát triển thương mại của riêng mình còn Indonesia thì cắt đứt giao
thương bình thường với Singapore vì một tranh chấp chính trị. “Tôi đã quen với
việc nhìn thấy các kho hàng của chúng tôi chất đầy những tấm cao su, hồ tiêu,
cùi dừa khô và song mây cùng các công nhân đang chăm chỉ miệt mài lau chùi,
phân loại chúng để xuất khẩu,” Lý Quang Diệu viết. “Sẽ không còn cảnh nhập
khẩu những nguyên liệu thô như vậy từ Malaysia và Indonesia.” Cần phải làm
một điều gì đó. Tỉ lệ thất nghiệp là 14% và đang gia tăng. Singapore không có
tài nguyên thiên nhiên để xuất khẩu. Dân số chỉ vỏn vẹn 2 triệu dân, quá nhỏ bé
để nuôi dưỡng được nền công nghiệp cho riêng mình. Lý Quang Diệu than thở:
“Chúng tôi được thừa hưởng một hòn đảo không có vùng đất nội địa, một trái
tim không có cơ thể”. Thực tế ảm đạm đó làm ông thấy nản lỏng: “Chúng tôi
phải đương đầu với một sự thay đổi khủng khiếp trong khi cơ hội sống còn thật
mong manh.”
Lý Quang Diệu quyết định, nếu Singapore muốn tồn tại được thì đất nước cần
phải có một cách tiếp cận độc đáo để phát triển kinh tế. Về sau ông viết: “Chúng
tôi cần phải tạo ra một loại hình kinh tế mới, thử những phương pháp và chương
trình mới chưa từng được thử bao giờ ở bất kỳ nơi đâu trên thế giới vì chẳng có
một đất nước nào giống như Singapore cả. Tôi đi đến kết luận, một đảo quốc tại
Đông Nam Á không thể là một quốc gia bình thường nếu nó muốn tồn tại.”
Chúng tôi phải nỗ lực phi thường để trở thành một dân tộc đoàn kết chặt chẽ,
hùng mạnh và biết nhanh chóng thích nghi; một dân tộc có thể làm được nhiều
thứ tốt hơn và rẻ hơn những người láng giềng… Chúng tôi cần phải khác biệt.”
Không ai có thể chê bai đất nước Singapore mà Lý Quang Diệu đã xây dựng
thành một quốc gia có bộ mặt khác. Sự biến đổi của Singapore từ vị thế một
nước nhiệt đới bị sa cơ lỡ vận sang một quốc gia tràn đầy sức sống có tầm vóc
quốc tế là một trong những câu chuyện tuyệt vời của Phép màu. Hòn đảo này
ngày nay là một trong những bến cảng sầm uất nhất thế giới, là một trung tâm
tài chính chủ chốt của khu vực và là một trung tâm nghiên cứu tế bào gốc được
công nhận trên toàn cầu. Nhân tố không thay đổi trong suốt toàn bộ câu chuyện
về Singapore vẫn là một Lý Quang Diệu hay luận chiến, người đã chèo lái đất
nước bằng tầm nhìn rộng mở và ý chí bất khuất, quật cường. Cũng giống như
