các khách hàng của họ Phùng ở phương Tây yêu cầu. Họ đưa ra giải pháp là
chia nhỏ sản xuất thành nhiều giai đoạn. Gia đình họ Phùng vận chuyển các mẫu
áo sơ mi và đồ chơi bằng đường biển đến các nhà máy ở Thâm Quyến để công
nhân ở đây lắp ráp thành hàng hóa rồi sau đó chở ngược về Hồng Kông để kiểm
tra và đóng gói trước khi xuất hàng sang Mỹ. Qua nhiều năm, quy trình này mở
rộng tới nhiều nước khác trong khu vực. Linh kiện được sản xuất hay mua tại
Hàn Quốc, Đài Loan, Nhật Bản hay nhiều nơi khác rồi được vận chuyển bằng
đường biển đến Trung Quốc để lắp ráp cuối cùng. Gia đình họ Phùng đã phát
hiện ra một “ý tưởng rằng bạn có thể tách nhỏ sản phẩm ra và phân nó cho nhiều
nơi khác trên thế giới,” Phùng Quốc Kinh nói.
Kiểu sắp xếp, phối hợp sản
xuất này đã làm thay đổi phương pháp sản xuất hàng tiêu dùng: gia tăng hiệu
quả, tiết kiệm chi phí, tăng thêm tính khả thi trong sản xuất nhiều loại sản phẩm.
Các SEZ trở nên là một trong những thành tựu lớn của Đặng Tiểu Bình. Tuy
nhiên, tốc độ thay đổi nhanh chóng về mặt xã hội trong các đặc khu kinh tế và
tầm nhìn xa cũng khiến chúng trở thành mục tiêu tấn công chính của những nhà
lãnh đạo trong nội bộ Đảng phản đối chương trình của Đặng Tiểu Bình. Những
thành viên bảo thủ hơn trong liên minh của Đặng Tiểu Bình vẫn còn cảnh giác
các nhà đầu tư nước ngoài và ngờ vực về tác động của họ lên đất nước Trung
Quốc. Trần Vân, một trong những nhân vật bảo thủ nhất trong Đảng, năm 1980
khẳng định: “Tư bản nước ngoài vẫn là tư bản”.
Lực lượng phản đối còn so
sánh các SEZ với “những lời đề nghị nhượng bộ” đáng căm thù mà các thế lực
châu Âu đã đưa ra vào thế kỷ 19. Họ lập luận qua việc chạy theo các nhà đầu tư
nước ngoài, những SEZ tượng trưng cho sự mất chủ quyền đáng xấu hổ tương
tự như vậy. Một cán bộ Đảng viên than phiền rằng “chẳng có thứ gì trong Thâm
Quyến là đặc trưng của xã hội chủ nghĩa ngoại trừ lá cờ có 5 ngôi sao”.
Đặng Tiểu Bình cũng lo lắng về những tác dụng phụ của các SEZ. Mặc dù
sẵn sàng thúc đẩy cải cách kinh tế vượt xa các giới hạn nhưng ông cũng thận
trọng hơn về các vấn đề xã hội và chính trị. Trong bài diễn văn phát biểu trước
Ủy ban Trung ương Đảng năm 1983, Đặng Tiểu Bình nhấn mạnh “thật đúng đắn
khi chúng ta thực hiện chính sách kinh tế mở cửa ra thế giới bên ngoài” nhưng
ông cũng nói thêm rằng Đảng cần phải “kiên quyết đấu tranh chống lại mọi ảnh
hưởng tư sản thối nát”.
Những phê phán của Đặng Tiểu Bình đã cho phép
