không có được phẩm chất này; họ chê trách, hoặc khinh miệt nó. Những
mẫu đàn ông giàu nam tính chế giễu tình nhân suốt ngày than vắn thở dài
của mình, hay kiểu phụ nữ thiên về lí trí không sao nhẫn nại nổi trước bạn
trai của mình, cũng khinh miệt Griselda
như vậy.
Cá nhân mình, ngay từ vài tuần đầu sống tại Phi châu, tôi đã lập tức đem
lòng quý mến người bản xứ. Tình cảm chân thật này tôi dành cho mọi lứa
tuổi và giới tính. Khám phá ra giống loài da đen là sự nới rộng đầy ngoạn
mục thế giới của tôi. Người có lòng yêu thương bẩm sinh với loài vật song
lớn lên trong môi trường không muông thú, và chỉ sau này mới bắt đầu tiếp
xúc chúng; hay người có thiên hướng yêu thương hoa cỏ và cây cối nhưng
hai mươi tuổi mới lần đầu được đặt chân vào rừng; hoặc người có khiếu
thẩm âm lần đầu được nghe tiếng nhạc lúc đã khôn lớn; các trường hợp đó
có lẽ cũng cảm nhận tương tự như tôi. Từ khi tiếp xúc người bản xứ, tôi
điều chỉnh nhịp sống bản thân để hòa vào bản hợp tấu của họ.
Cha tôi, một sĩ quan từng phục vụ trong quân đội Đan Mạch và Pháp, dạo
còn là một chàng trung úy trẻ đồn trú ở Düppel
, từng viết thư về nhà thế
này: “Trở lại Dủppel, con chỉ huy cả một hàng quân dài. Chức phận cực
nhọc nhưng cũng tuyệt vời. Tình yêu chiến trận cũng mê đắm giống mọi
thứ tình yêu khác, chúng ta yêu người lính hệt như đắm say các thiếu nữ,
nghĩa là đến điên dại, và như các cô gái thảy đều rõ, tình yêu này chẳng hề
bài xích tình yêu kia. Song tình yêu phụ nữ mỗi thời điểm chỉ có thể hướng
tới một đối tượng, còn với những người lính nó dành cho cả quân đoàn và
nếu được thì càng đông càng tốt.” Nhận định này cũng xác đáng cho mối
quan hệ giữa tôi và người bản xứ.
Thật chẳng dễ thấu tỏ được dân bản địa. Họ thính nhạy và lẩn rất nhanh;
nếu bị bạn làm cho sự hãi, họ sẽ rút vào thế giới riêng, chỉ trong tích tắc,
giống các loài thú hoang biến mất ngay trước mắt, như chưa từng hiện diện,
bởi một cử động đột ngột ở bạn. Trước khi trở nên thân thiết, bạn gần như
chẳng cách nào nhận được một câu trả lời đích xác từ người bản xứ. Trước
một câu hỏi thẳng chẳng hạn anh có bao nhiêu con bò, họ đáp lảng tránh,
