Tôi ngoái nhìn và thấy một dải sẫm dọc chân trời đằng Bắc, tựa vệt khói
dài trên một thành phố đang cháy, “thành phố dân số cả triệu người đang xả
khói lên không trung” tôi thầm nghĩ, hoặc như một đám mây mỏng đang
bốc lên cao.
“Cái gì vậy?” tôi hỏi.
“Châu chấu đấy,” người Ấn kia đáp.
Lúc cưỡi ngựa quay về, tôi bắt gặp một dúm chừng hai chục con châu chấu
trên lối mòn cắt qua nội cỏ. Tôi tạt qua nhà viên quản lí, lệnh cho anh này
sẵn sàng mọi thứ chờ châu chấu tới. Khi cả hai chúng tôi cùng trông về
mạn Bắc, đám khói đen trên trời giờ đã bốc cao thêm chút nữa. Chốc chốc,
giữa lúc chúng tôi đứng đó, lại có một con châu chấu đập cánh vụt qua,
hoặc rơi xuống bò trên mặt đất.
Sáng hôm sau tôi mở cửa nhìn ra ngoài, khắp nơi đã nhuộm một màu hoàng
thổ xỉn nhạt. Cây cối, bãi cỏ, con đường, mọi thứ trong tẩm mắt, bị phủ thứ
thuốc nhuôm ấy, tựa như đêm qua một lớp tuyết dày màu hoàng thổ đã đổ
xuống khắp vùng. Lũ châu chấu đang đậu ngoài kia. Giữa lúc tôi đang nhìn
thì toàn bộ cảnh vật bắt đầu dịch chuyển và tan rã, châu chấu bò lổm ngổm
rồi cất cánh. Sau vài phút bầu không khí rung lên bởi hàng triệu đôi cánh,
cả đàn đang rời đi.
Lần ấy châu chấu không gây nhiều thiệt hại vì chỉ ở lại đồn điền qua đêm.
Chúng tôi đã tận mắt thấy loài côn trùng ấy, dài chừng bốn phân, màu nâu
xám và hồng, chạm vào nhơm nhớp. Châu chấu chỉ đậu lên mà làm gãy hai
cây to mọc ven con đường dẫn vào nhà, cứ nhìn cái cây và nhớ mỗi con
nặng chưa tới ba gam, bạn sẽ bắt đầu mường tượng ra số lượng chúng.
Châu chấu tiếp tục kéo tới; trong vòng hai hay ba tháng đồn điền bị chúng
tấn công không ngớt. Chúng tôi nhanh chóng từ bỏ nỗ lực vô vọng và bi hài
cố làm châu chấu sợ bay đi. Đôi khi một bầy nhỏ kéo tới, chỉ là một toán tự
tách khỏi đạo quân chính, và chúng sẽ bay qua trong hối hả. Nhưng những
lần khác là các đàn lớn bay trong nhiều ngày mới qua hết, mỗi ngày mười
