chúng tôi được sống cùng nhau tại đó.”
Mấy lời thỉnh cầu này khởi đầu một chặng hành hương dằng dặc hay cũng
có thể nói là một chuyến đi cầu cạnh xin xỏ chiếm trọn mấy tháng cuối ở
châu Phi của tôi.
Hòng thực hiện sứ mệnh người Kikuyu giao phó, ban đầu tôi tìm tới Hạt
Trưởng Nairobi và Kiambu, rồi đến Sở nội vụ và Sở địa chính, và sau cùng
gõ cửa cả Ngài Toàn Quyền Joseph Byrne, người cho tới lúc đó tôi vẫn
chưa từng diện kiến bởi ông vừa từ Anh quốc qua. Lúc cuối tôi thậm chí
quên cả mục đích ban đầu. Con nước thủy triều hết xô tấm thân vô lực của
tôi vào bờ rồi lại cuốn tít ra khơi. Nhiều đận tôi phải chầu chực ở Nairobi
suốt ngày, hoặc chạy tới lui trong ngày hai ba bận. Mỗi khi trở về, tôi luôn
bắt gặp vài lưu dân đóng đô cạnh nhà mình; chẳng bao giờ hỏi han tin tức,
họ chỉ dõi theo từ xa để truyền cho tôi, thông qua ma thuật bản địa, sự dẻo
dai không biết mệt trên suốt cuộc hành trình.
Các viên chức chính phủ rất mực kiên nhẫn, nhiệt tình giúp đỡ. Mọi trở
ngại trong vấn đề này chẳng phải họ dựng lên: Quả tình rất khó tìm ra một
vùng đất đủ lớn, chưa ai sinh sống, trong Khu bảo tồn Kikuyu, cho tất cả
người lẫn gia súc.
Hầu hết viên chức đều sống tại xứ thuộc địa này đã lâu nên thấu hiểu dân
địa phương. Họ chỉ bóng gió gợi ý nên khuyên dân Kikuyu bán bớt gia súc
bởi họ hiểu nếu để tùy thích người Kikuyu sẽ chẳng đời nào làm vậy và
việc đưa cả bầy gia súc lớn tới một vùng đất chật chội luôn làm nảy sinh,
trong những năm kế tiếp, nhiều xung đột liên miên với các bộ tộc láng
giếng trong Khu bảo tồn, khiến Hạt Trưởng sở tại phải vào tháo gỡ.
Nhưng khi nghe chúng tôi trình bày đến yêu sách thứ hai của lưu dân muốn
được ở cùng nhau, giới chức có thẩm quyền lại bảo điều ấy không thực sự
cần thiết, “Ôi chao, đừng bàn chuyện cần với chả cần,” tôi nghĩ bụng, “kẻ
hành khất khốn cùng cũng có nhu cầu mọn của mình chứ
, và một số câu
khác đại ý thế. Suốt đời tôi luôn tin ta có thể phân loại con người khi tưởng
