mưa nguồn vẫn rớt dài vào đêm tù thao thức trở lăn, bồi hồi vuốt mặt. Và
cuộc tình vẫn một đời rộ xanh qua bao cuộc đá vàng cho thắm đượm nghĩa
trăm năm.
Tuy mỗi người phải cheo leo khốn khó trên chiếc thuyền đời riêng, họ đã
có chung một thác ghềnh vận nước để chèo lái can qua. Bác Xương và cha
tôi đã có cùng một quê-hương-đã-mất để tiếc rẻ và để nhớ nghĩ về nhau
trong suốt quãng đời dài. Một Quê-Cha tôi chỉ học hỏi qua sách vở với
những phân tích lịch sử vô tình ở trường học. Đâu rồi dòng lệ mẹ tôi, nước
mắt bác Xuân, khóc cho đứa con đầu lòng vắn số trong khi chồng vẫn biệt
tăm trong cải tạo tù đày. Làm sao tôi có thể thấu hiểu được nỗi xót xa về
cánh gió trời bùi ngùi kỷ niệm thoảng vọng chuỗi cười của đôi học trò nhỏ
vô tư cùng sánh nhịp đạp vòng xe, chẳng ngờ khu nghĩa trang đìu hiu hoang
cát trắng bên lối núi Phước Tường sẽ là nơi chôn cất đứa con đầu đời của họ
sau này...
Quê-Hương. Một quê-nhà-thương-vọng tôi chỉ biết qua nỗi buồn của cha
của mẹ.
Tôi ngồi quây quần trò chuyện với chị em Phước dưới mái hiên nhà nhìn
ra khoảng sân đã phủ bóng tối. Tiếng hát vợ chồng bác Xương-Xuân vọng
ra, ví đuổi nhau trầm bổng đong đưa... [i]Giờ này có thể trời đang mưa. Em
đi nép hàng hiên sướt mướt...Nghĩ tới anh, nghĩ tới anh...Nghĩ tới kiếp
người đang lỡ độ đường, trên mịt mùng nghi hoặc. Nghĩ tới thanh xuân mất
tích tự đời nào...[/i](Tô Thùy Yên)
Chúng tôi chợt ngưng nói rồi phá ra cười khi nhận ra bốn người đã
chuyện trò bằng cả ba thứ tiếng Việt Anh Pháp đề huề. Phước hỏi tôi bằng
tiếng Anh với thổ giọng Pháp duyên dáng về phá Tam Giang. Tôi loay hoay
giải thích chuyện “Dãy phố buồn thiu” với mớ tiếng Việt nghèo nàn của
mình nhưng rồi đành thất vọng trở về với ngôn ngữ quen thuộc từ ngày mới
chập chững biết đi... Quê hương chúng ta đó, dải đất tang thương hoang phế
bên vùng đầm phá mênh mang trời nước dậy sóng biển Đông.
Tôi nghĩ đến ánh mắt xa xôi của cha và hình ảnh chiếc chiến đĩnh chập
chùng vùng biển tháng Chạp loáng ánh trăng khuya phía ngoài phá Tam
Giang.
