mưa xuân rơi trên sông Bồ, theo về quê chồng làm quen với dòng sông Hậu
lớn ròng con nước lục bình trôi. Người lính tù đày không chết nhưng vợ thì
qua đời trước ngày gia đình dắt dìu nhau tìm cảnh sống tự do. Đã từ nhiều
năm, con cái trưởng thành sống cuộc đời riêng, còn ông vẫn hàng ngày vùi
giấu nỗi buồn đơn độc với công việc bên cỏ cây hoa lá. Hình ảnh bà cụ
người Huế đã ngoài tám mươi, lúc nào cũng trịnh trọng áo dài nhung khăn
san tiệp màu, hàng ngày tìm tới thiên nhiên nghĩ nhớ về đời mình với lòng
thanh thản giúp ông tìm ra được niềm vui trong cuộc sống.
Mỗi sáng ông giúp người con dâu của mệ hay đứa cháu nội đón đưa mệ
Ngâu từ bãi đậu xe. Thỉnh thoảng mệ lại gói ghém cho ông những món ăn
rất Huế, rất Sình mà đã từ lâu lắm ông chưa hề có dịp nếm tới. Dưới bóng
cội tùng sum suê vòm lá đan dày, mệ Ngâu ngồi nhìn mưa kể chuyện.
Người lính già tìm việc làm quanh quẩn bên mệ lắng nghe, thỉnh thoảng
góp chuyện chia sớt buồn vui. Có những chuyện mệ Ngâu đã kể nhiều lần
mà mắt mệ vẫn rộn tươi mỗi lần nói tới. Còn người lính gìa thì vẫn háo hức
muốn nghe, như nghe lần đầu những câu chuyện cũ không đầu không đuôi
về một nơi mà số phần đời ông đã sa xuống rồi thăng hoa thành tình nghĩa
phu thê. Ngàn mưa trắng lịm chẳng hề ngơi trên phá. Tiếng mái dầm
khoắng nước cuối sông lao chao bầy sen ngó phơn phớt màu cánh phấn như
muốn quấn vói nhành mai chao nghiêng bên bờ nước. Áo lụa tím thon thả
bờ vai, e ấp bóng tre la ngà ai về giữa ngọ. Nồi cá nục cay thơm hương gạo
mới để môi em cũng mọng đỏ xuýt xoa. Ảnh hình kỷ niệm trân quý một
thời son trẻ đã trở về cho riêng ông giữ lấy mà vui.
Chuyện đời o Ngâu, chuyện nhà mạ Ngâu, cũng được trang trọng lắng
nghe rồi ân cần xếp vén giữ gìn. Chẳng chỉ là chuyện đời của một người vợ,
người mẹ, mà là biết bao bà mẹ Việt Nam suốt đời mình luôn cố gắng ôm
giữ gia đình trong gắn bó yêu thương, đừng để trôi chao trong gió nghiệt.
Ôn Cửu cũng một thời nho sinh lều chỏng mà tài mọn chẳng qua được
cái nhất trường. Ôn ở lại Huế, chạy huợ trong Nội vài năm, cũng mòm mèm
được cái chức cửu phẩm. Gặp thời Nho mạt, ôn đi học thêm chút tiếng Tây,
rồi thất chí về quê ở làng Mỹ Xuyên, lấy vợ, mở trường dạy học. Ôn dạy
chử Nho, lẫn Quốc ngữ, trộn thêm ít tiếng Tây cho con nít trong làng. Bà
Cửu chẳng hề thấy chồng làm ra đồng nào từ cái việc bán chữ nghĩa ngoài
